۲-۲۳. پیشینه تحقیق پروتئومیکس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس و مایکوباکتریوم بوویس
Malen و همکاران (Zoll)، مقایسه پروتئین­های غشایی M. tuberculosis سویه H37RV و H37Ra برای تعیین خصوصیات بیش از ۱۷۰۰ پروتئین در هر دو سویه را بررسی کرده ­اند. در این بررسی تقریبا” اکثر پروتئین­های تعیین شده (identified) به میزان بسیار زیادی با هم شبیه بودند با این وجود ۲۹ پروتئین غشایی یا متصل به غشا (membrane associated) با ۵ یا بیشتر از آن دارای تفاوت یک سویه با سویه دیگر بوده ­اند. ۱۹ پروتئین و لیپوپروتئین درH37RV دارای فراوانی حداکثری بوده ­اند در صورتیکه ۱۰ پروتئین در سویه H37Ra بیشترین تعداد را داشته اند. ۶۶ لیپوپروتئین در هر دو سویه مشترک بوده در حالیکه ۷ لیپوپروتئین فقط در H37Ra و ۳ لیپو­پروتئین در H37RV دیده شده ­اند (نشان دهنده اختلاف). این مطالعه از سویه های استاندارد ATCC و محیط کشت جامد (۷H10) استفاده کرده است (Malen H. et al., 2011).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

Singhal و همکاران (۲۰۱۲)، پروتئین­های خارج سلولی (Intera cellular)، M. tuberculosis از ایزوله­های بالینی را مورد بررسی قرار دادند. M. tuberculosis حساس به دارو (حساس به حداقل ۵ داروی خط اول از خانواده ST11-EA13-IND) و M. tuberculosis مقاوم به دارو MDR، (مقاوم به ریفامپین-ایزونیازید و استرپتومایسین از خانواده ST288-CAS2) از مرکز بیماری­های ریوی JALMA (هند) انتخاب گردیده­اند. از محیط کشت مایع Sautons استفاده شد و باکتری­ ها در فاز Late exponential (هفته سوم) جداسازی گردیده­اند. در مقایسه انجام شده با ۲DE و MS برخی پروتئین­ها Upregulate بوده ­اند. ۴ پروتئین در هر دو گروه MDR و حساس مشترک بوده ­اند و ۳ پروتئین اختصاصا” به متابولیسم و زنجیره تنفسی باکتری تعلق داشته است. نتایج نشان داد که عمده پروتئین­های Upreguale/expresse متعلق به متابولیسم سلولی و تنفسی باکتری است. در این مطالعه همچنین از کشت سلولی ماکروفاژ (THP-1) و آلوده­سازی سلول با مایکوباکتریوم نیز استفاده شد. روی هم رفته پروتئین­های تعیین شده (شناخته شده) در اینترافاگوزومال احتمالا” در سازگاری باکتری با محیط نقش دارند، درک عمل پروتئین­های تعیین شده با شرایط ماکروفاژ سازگار است. القا بیان آنها در Invitro احتمالا” به تفسیر استراتژی M. tuberculosis در ایجاد عفونت و افزایش بقای سلول TB می­انجامد. تعیین دقیق این پروتئین­ها به ما اجازه می­دهد تا دخالت آنها در عمل ساختاری TB و رشد مایکوباکتری در محیط کمک کند(Singhal N. et al., 2012).
Zhang و همکاران (۲۰۱۲) برای تشخیص مقاومت دارویی در M. tuberculosis و پیدا کردن بیومارکر قوی و موثر، سرم بیماران با مقاومت دارویی و حساسیت دارویی به TB و همچنین سرم­ افراد سالم را در معرض ۲DE و MS قرار داد که با این روش ۹ پروتئین جدا نمودند، ۶ پروتئین نوترکیب را برای تعیین Immunu reactivity ،۱۰۰ نمونه سرم استفاده نمودند. آنتی­بادی بر علیه پروتئین­های نوترکیب مورد بررسی قرار گرفت. بهترین حساسیت و ویژگی از ترکیب پروتئین نوترکیب و پروتئین­های جدا شده به دست آمد (Zhang L. et al., 2012).
Starck و همکاران (۲۰۰۴) پروتئومیکس مقایسه­ ایM. tuberculosis در شرایط هوازی و غیرهوازی را انجام دادند. با بهره گرفتن از ۲DE و MS تعداد ۵۰، spot پروتئینی را انتخاب کرده و از بین آنها ۱۶پروتئین را مورد MALDI-TOF قرار دادند. داده ­های این بررسی نشان داد که القا الگوی پروتئینی، در طول فاز رشد (Exponential) و فاز ثابت متفاوت است (Starck J. et al., 2004).
Monahan و همکاران (۲۰۰۱) بیان متفاوت پروتئین­های مایکوباکتریایی را طی فاگوسیتوز ماکروفاژ بررسی کردند. این بررسی با باکتری M .bovis BCG و سلولTHP-1 انجام شد. این بررسی نشان داد که پروتئین­های بیان شده در BCG در حالیکه باسیل در داخل ماکروفاژ است در طول رشد در Invitro در محیط کشت و یا در شرایط شوک حرارتی بیان نمی­شوند. همچنین نشان داده شد که ۶ پروتئین در داخل ماکروفاژ دچار ازدیاد بیان می­شوند که شامل کریستالین (۱۶ KDa) GroEL1، GroEL2، یک پروتئین ۳۱.۷KDa (RV2623) inhA و یک فاکتور به نام TUF بوده است (Monahan IM. Et al., 2001).
Malen و همکاران (۲۰۰۷)، آنالیز پروتئین­های M. tuberculosis H37RV را گزارش کردنده­اند. این بررسی پپتیدهای مشتق شده از ۲۵۷ پروتئین را نشان داد. چندین پروتئین ترشحی با خاصیت ایمونوژنیکی از جمله ESAT-6 در این گروه قرار دارند (Malen H. et al., 2007).
Rosenkands و همکاران (۲۰۰۰)، از M.tuberculosi H37RV، و روش ۲DE و میکروسکویئنسینگ برای تعیین پروتئین­های ایمونوژنیک TB استفاده کردند. این بررسی از آنتی­بادی­های منوکلونال تجارتی برای Immunio detection بهره گرفت (Rosenkrands I. et al., 2000).
Li و همکاران (۲۰۱۰)، پاسخ­های سویه­های ویرولان و تخفیف داده شدهM. tuberculosis H37RV در آلوده کردن ماکروفاژها را بررسی کردند. این مطالعه تفاوت بیان در تعداد بیشتر از ژن­های H37RV در نتیجه عمل پروتئین ESAT-6 و نیز پروتئین­های ترشحی را نشان داد (Li A H. et al., 2010).
Xing و همکاران (۲۰۰۵)، به بررسی M. tuberculosis H37RV برای تعیین پروتئین­های غشایی با الکتروفورز تک بعدی و MS پرداختند. از ۳۴۹ پروتئین معرفی شده ۱۰۰ پروتئین غشایی بودند (Xiong Y. et al., 2005).
Jing و همکاران (۲۰۰۶)، به مقایسه پروتئوم M. tuberculosi سویه مقاوم و حساس به ایزونیازید پرداختند. در این مطالعه از ۹ سویه مقاوم به monoresistance INH ، ۷ سویه حساس به INH و یک سویه H37RV در محیط کشت مایع ۷H9 استفاده شد. سویه پس از RFLP و سونیکه مستقیما” به میزان ۱۰۰µg/ml (توتال پروتئین) برای ۲DE، Load گردید. نتیجه RFLP نشان داد که ۱۷ سویه از لحاظ اپیدمیولوژیکی مستقل هستند یعنی سویه ها از نظر ژنتیکی متفاوت هستند. در ۲ سویه INH مقاوم مکانیسم مقاومت با ۷ سویه دیگر متفاوت بود در مقایسه الگوی ۲DE حساس و مقاوم به INH که ۳ بار تکرار شده بود، فقط آنهایی انتخاب شدند که Spot آنها در همه آنالیزها وجود داشت. کلا” تغییرات نوکلئوتیدها در ۵ تمایز پروتئینی از تمام حساس­ها و مقاوم­ها مشابه هم بوده است که این خصوصیت احتمالا” مربوط به پروفایل مولکولی سویه­های چینی است. تفاوت در بیان مرتبط با مکانیسم مقاومت به INH نیست، به بیان دیگر مرتبط با موتاسیون katG نیست. در الگوی ۲DE ،۵ پروتئین از ۲۰ پروتئین متفاوت بیان شده با MS تعیین شد. این ۵ پروتئین Overexpress داشته اند (Unregulated). نقش این ۵ پروتئین در مقاومت INH کاملا” مشخص نیست و مقایسه پروتئین حساس و مقاوم به INH نشان دهنده Upregulate بوده و این ۵ پروتئین در INH مقاوم بوده و بیشتر آنها پروتئین­های غشایی هستند. این پروتئین­ها می­توانند احتمالا” به عنوان مارکر برای اهداف تشخیصی و یا دارویی استفاده گردند ( Jiang X. et al., 2006).
فصل سوم
مواد و روش­ها
موادوروش­ها
در مطالعه حاضر که طی فروردین ماه تا آبان ماه سال ۱۳۹۲ انجام پذیرفت، از نمونه­های ارسالی به بخش مایکوباکتریولوژی انسیتو پاستور، ۱۰۰نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت، و همچنین از نمونه­های سال­های ۹۰ و ۹۱ نیز به منطور بررسی M. bovis استفاده گردید. نمونه­های مشکوک ابتدا بر روی محیط­های اختصاصی با توجه به استاندارد­هایCDC کشت و از آنها اسمیر مستقیم تهیه شد.
مراحل روش تحقیق
این پژوهش بر طبق محورهای زیر انجام پذیرفت:
۱-نمونه گیری
۲-کشت به روش کلاسیک روی محیط جامد اختصاصی
۳-تشخیص میکروسکوپی مایکوباکتریوم­ها
۴-بررسی لوله­های کشت
۵-تعیین هویت مایکوباکتریوم­های رشد یافته توسط تست­های بیوشیمیایی
۶-انجام تست حساسیت دارویی در مایکوباکتریوم­ها
۷-کشت سویه­های انتخابی در محیط میدل بروک ((۷H9
۸-جمع­آوری سویه­ها میکروبی، استخراج و خالص­سازی پروتئین
۹-الکتروفورز ژل پلی آکریل آمید (SDS-page)
۱۰-آنالیز داده ­ها
مراحل انجام کار
۳-۱. نمونه گیری
ابتدا اطلاعات پرونده بیماران مراجعه کننده بررسی ­گردید و اطلاعات مورد نظر در رابطه با جنسیت، سن، ملیت، سابقه ابتلا به بیماری، نوع نمونه­ها، سابقه تماس نزدیک با افراد آلوده و یا مشکوک به سل، سابقه پزشکی فرد از لحاظ وجود نقص سیستم ایمنی (ایدز)، PPD و نتیجه رادیوگرافی ریه جمع­آوری ­شدند.
نمونه­های جمع آوری شده دارای یکسری اصول نمونه گیری به شرح زیر می­بود که این اصول توسط بخش مایکوباکتریولوژی انسیتو پاستور رعایت می­گردید.
برای گرفتن بهترین نتیجه، شرایط نمونه گیری ذیل را باید رعایت کرد:
جمع­آوری نمونه­ها قبل از شروع هر گونه دارو درمانی باید انجام شود.
نمونه­ها در ظرف تمیز، استریل، یکبار مصرف پلاستیکی و معدوم شدنی (disposable) جمع آوری شود.
نمونه­ها باید هر چه سریعتر به آزمایشگاه منتقل شود، اگر تحویل نمونه­ها به تعویق می­افتد، بعد از نمونه گیری، نمونه­ها در یخچال قرار گیرد.
در ظروف نمونه باید محکم بسته شود.
کارمندان مسئول جمع­آوری و حمل و نقل نمونه­ها باید برگه دستورالعمل نمونه گیری، که حاوی مراحل جمع­آوری نمونه و نکات مهم است همیشه همراه خود داشته باشند و در صورت نیاز نکات آن ­را مورد توجه قرار دهند.
جداسازی موفق مایکوباکتریایی احتیاج به نمونه گیری مناسب، حمل سریع و پردازش صحیح نمونه­ها دارد.
هرگز در آزمایشات مایکوباکتریولوژی از مواد ثابت­کننده (Fixative) و نگهدارنده (Preservative) استفاده نشود.
ظروف نمونه گیری نباید به موم آغشته باشد.
برای جداسازی مایکوباکتریوم­ها مصرف سواپ پیشنهاد نمی­ شود مگر در موارد خاصی که امکان گرفتن نمونه به طریق دیگر ممکن نباشد.
۳-۲. کشت و جداسازی باکتری
بعد از دریافت نمونه، آنها را به اطاق کشت برده و با روش N– استیلL–سیستئین^[۶۷] کشت داده شدند. از محیط کشت لوون اشتاین جانسون^[۶۸] استفاده شد که این محیط طبق فرمول زیر آماده ­گردید.
۳-۲-۱. مواد مورد نیاز برای تولید محیط لوون اشتاین جانسون به میزان ۵/۱ لیتر
فسفات منو پتاسیم بدون آب (KH₂PO₄): 4/2 گرم
سولفات منیزیوم آبدار (MgSO₄+7H₂O): 24/0 گرم
سیترات منیزیم (magnesium citrate): 6/0 گرم
آسپاراژین (Asparagine): 6/3 گرم
گلیسرول (Glycerol reagent grade): 12 میلی­لیتر
تخم مرغ تازه: ۱۰۰۰ میلی­لیتر
مالاشیت گرین ۲%: ۲۰ میلی­لیتر
آب مقطر: ۶۰۰ میلی­لیتر
۳-۲-۲. طرز تهیه محیط کشت
پس از مخلوط کردن مواد فوق، محلول به مدت ۳۰ دقیقه در ۱۲۱ درجه سانتی ­گراد اتوکلاو ­شد.

۰.۹۰۹= C

Orthorhombic

- VOPO₄ 

۰.۹۴۶= A
۱.۵۳۳= B
۱.۶۶۲=C
° ۹۳.۰۴ =  D

Orthorhombic

y- VOPO₄

۰.۸۹۵= A
۰.۷۹۷= C

Tetragonal

VO(H₂PO₄)₂

شکل ۲-۱- تاثیر نسبت P/V در محلول بر خصلت بلوری پیش کاتالیزوری (VO)₂ H₄ P₂ O₉ تهیه شده در محیط آلی]۳۶[
کاتالیزورهای نهایی توسط عملیات حرارتی دقیق در جریانی از مخلوط هوا و –n بوتان که روی پیش کاتالیست همی هیدرات انجام می گیرد، تشکیل می شود و گزینش پذیری نسبت به انیدریدمالئیک با افزایش مقدار (VO)₂P₂O₇ افزایش می یابد. این عملیات حرارتی طولانی است و ممکن است تا یک هفته طول بکشد، اما قطعاً کاتالیزور با گزینش پذیری بالا و مناسب ایجاد می شود. کاتالیزور های تولید شده دارای ذراتی با اندازه و شکل متفاوت می باشد اما معمولاً کریستال های خوشه ای و کریستال های صفحه ای یا ورقه ای مانند همراه با پیچ خوردگی همان طوری که در شکل (۲-۲) نشان داده شده است مشاهده می شود.

شکل ۲-۲- تصاویر میکروسکوپی الکترونی روبشی (SME) کاتالیزور VPO که مورفولوژی ورقه ای شکل را دارا می باشد
همچنین توسط تکنیک های فیزیکوشیمیایی مقدار کمی از دیگر فاز ها به صورت کریستالی و آمورف نیز شناسایی شده است[۳۸و۳۷]. اما کاتالیزور نهایی تقریباً حاوی یک اکسید دو تایی ساده از وانادیم و فسفر اضافی نسبت به وانادیم که معمولاً در کاتالیزور ها وجود دارند در حال بررسی می باشند.
۲-۷- فعالیت های انجام شده توسط کاتالیزور VPO
انیدرید مالئیک یک ماده شیمیایی حائز اهمیت اقتصادی و صنعتی در حوزه های مواد شیمیایی و پتروشیمی و ذخائر پلیمری به شمار می رود.این ترکیب در حال حاضر به وسیله اکسیداسیون n- بوتان بر کاتالیزور VPO، به جای بنزن تولید می شود. این هیدروکربن ۴ کربنه، ارزان بوده و در عین حال از خواص سمی کمتری برخوردار است و در حین فرایند اکسیداسیون هیچ کربنی را از دست نمی دهد]۳۹ .[در عین حال این واکنش در مقایسه با دیگر واکنش های اکسیداسیون هیدروکربن که در صنعت به طور انتخابی صورت می گیرد، پیچیده ترین واکنش محسوب می شود.
کاتالیزورهای اکسید وانادیوم فسفر (VPO)، سیستم های کاتالیزوری پیچیده ای محسوب می شوند که در آن ها موثرترین فاز وانادیل پیروفسفات (VO)₂P₂O₇است. یکی از ابزارهای مناسب و موثر برای ارتقا و افزایش ویژگی های کاتالیزوری، اضافه کردن یون های فلزی به شبکه است. این یون ها نقش مهمی را در تغییر دادن ویژگی های ساختاری فازهای کاتالیزوری دارند. این عملکرد تغییر ساختار، نقش بسزایی در تاثیر گذاری بر جذب سطحی اکسیژن و پراکندگی و تفرق آن در داخل شبکه ایجاد می کند. همچنین در این خصوص نشان داده شده که اضافه کردن فسفر به پنتا اکسید وانادیوم باعث تضعیف استحکام پیوندی V-O شده و به طور همزمان فعالیت و گزینش پذیری این کاتالیزور را افزایش می دهد]۴۰ .[از جمله کاتیون های اضافه شده به کاتالیزور VPO می توان به کبالت اشاره کرد، که در واکنش اکسید شدن n- بوتان به انیدرید مالئیک به عنوان پیش برنده مورد استفاده قرار می گیرد. وانادیل پیرو فسفات توانایی بی نظیری را در فعالیت و گزینش پذیری اکسید شدن n- بوتان به انیدرید مالئیک نشان می دهد. عموما بر این قضیه توافق دارند که بهترین پیش ماده، کاتالیزورVOHPO₄-0.5H₂O می باشد. پیش ماده های نیم آبه توسط کاهش ترکیبات وانادیوم پنج ظرفیتی با عامل کاهنده آلی مثل مخلوطی از ایزوبوتانول و بنزیل الکل به دست می آیند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جمعی از نویسندگان اثرات اضافه شدن کبالت را روی ترکیبات کاتالیزور (VO)₂P₂O₇ مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که حضور کبالت، غنی سازی فسفری سطح را افزایش می دهد. هابر^[۴۹] عنوان کرد: کبالت کارایی کاتالیزور را به وسیله ی تشکیل فسفات کبالت تثبیت می کند و سبب بهبود خواص کاتالیزوری می شود.
ولتا^[۵۰] و همکارانش اثبات کردند، کبالت اضافه شده به کاتالیزور، به عنوان پیش برنده ی ساختاری عمل می کند و اتصال آن به کاتالیزور می تواند تعادل V(V)/V(VI) را در طول دوره ی فعالسازی تغییر بدهد]۴۱ .[کلادکوا^[۵۱] و همکارانش دریافتند، کاتالیزوری که به وسیله ی کبالت تغییر می کند در مقایسه با کاتالیزور هایی که دستخوش تغییر نشده اند، میزان خاص اکسیداسیون n- بوتان به انیدرید مالئیک را سه برابر افزایش می دهند]۴۲[.
عبدلواهب^[۵۲] و همکارانش پراکندگی (VO)₂P₂O₇ VOPO _۴ / در سطح کاتالیزور Co/VPO که به وسیله ی یک مسیر آلی نرمال آماده شده بود، یک روند تقویت را مشاهده کردند]۴۳[.
کرناگلیا^[۵۳] و همکارانش یک مجموعه اکسید های VPO ارتقا یافته و متعادل شده کبالت در محدوده ی ۱ تا ۶ درصد وزنی را آماده کردند و دریافتند که افزایش کبالت به طور قابل ملاحظه ای باعث بالا رفتن فعالیت کلی شده و در عین حال به طور جزیی و ناچیزی گزینش پذیری را کاهش می دهد]۴۴و۴۳[.
کار تحقیقی توسط هادنت و دلمن^[۵۴] با این نتیجه گیری همراه بود که اضافه شدن کبالت در سطوح پایین تر با نسبت اتمی Co/V = 0.015، فرایند انتخاب پذیری را افزایش داد، در حالیکه برای افزایش در سطوح بالاتر، افزایش کبالت بر سطح، باعث افزایش و تقویت شکل گیری CO و CO₂ گردید]۴۵[.
کروم از دیگر کاتیون هایی بود که به کاتالیزور VPO که در واکنش اکسیداسیون n- بوتان به انیدرید مالئیک استفاده شده بود، اضافه گردید.
پیرینی^[۵۵] و همکارانش در این خصوص گزارشاتی بر این مبنا پایه گذاری کردند که، کاتالیزور VPO که حاوی ۱ درصد وزنی کروم است و به روش تلقیح آماده شده، باعث افزایش بازده ۵۰ درصدی بالاتر از VPO توده خواهد شد]۴۶[. در عین حال آن ها دریافتند که هیچ ارتباطی بین مساحت سطح و بار کروم وجود ندارد. پتانسیل کروم و کبالت در ارتقای عملکرد کاتالیزورهای VPO در ارتباط با مقوله هایی چون جنبش و تحرک، واکنش پذیری و ماهیت اکسیژن شبکه مورد مطالعه قرار گرفته است]۴۷[.
فلز دیگری که به عنوان ارتقا دهنده ی خواص کاتالیزوریVPO در واکنش اکسیداسیون -nبوتان به انیدرید مالئیک استفاده شده، منگنز می باشد.
بروتسکی و گرج^[۵۶] در این باره گزارشاتی ارائه دادند که، کاتالیزور وانادیوم فسفات ارتقا یافته ی منگنز، در مقایسه با کاتالیزور های VPO ارتقا نیافته یا دیگر کاتالیزورهایVPO فلزی ارتقا یافته از گزینش پذیری انیدرید مالئیک بالایی برخوردار بوده است]۴۸[. در این خصوص تاکیتا^[۵۷] و همکارانش به این مطلب پی بردند که، ترکیب و ادغام منگنز به شبکه ی (VO)₂P₂O₇ برای تشکیل انیدرید مالئیک مفید و موثر است. به طور کلی می توان گفت، افزایش منگنز به ماتریس وانادیوم فسفات تنها یک تاثیر ارتقا گونه و تسهیل کننده کمی بر فعالیت کاتالیزوری برای اکسیداسیون n- بوتان به انیدرید مالئیک نشان داده است، که این امر به واسطه ی توزیع نامناسب گونه های اکسیژنی است که هم از فازهای V⁺⁴ و هم از فازهای V⁺⁵ ناشی شده است]۴۹[.علیرغم میزان بالای گونه های اکسیژنی پیوند یافته با V⁺⁴ انتقال یافته، تبدیل و تغییر n- بوتان به میزان قابل توجهی تحت تاثیر قرار نگرفته است. این سه نتیجه گیری اثبات می کند که فعالیت و انتخاب کاتالیزور به نوع گونه های اکسیژنی موجود در واکنش بستگی دارد.
فلز بعدی که بررسی نقش آن در ارتقا دهندگی فعالیت کاتالیزور VPO، در واکنش اکسیداسیون n- بوتان به انیدرید مالئیک می پردازیم، بیسموت می باشد. ثابت شده است که برای رسیدن به پر مزیت ترین خواص عملکردی، باید در صد و نسبت کلی اتمی بیسموت به درصد وانادیوم در محدوده ی ۱: ۰۰۱/۰ به ۱: ۲/۰ و ترجیحا ۱: ۰۷/۰ به ۱: ۰۰۵/۰ باشد. مطالعات انجام گرفته به وسیله ی تفرق اشعه ی X (XRD) حکایت از آن داشته است که مواد ناخالص شده با بیسموت به طور قابل ملاحظه ای شامل (VO)₂P₂O₇به همراه درصد کمی از BiPO₄ می باشد.
در پژوهش دیگری یک افزاینده ی بیسموت به صورت کلرید بیسموت به کاتالیزور VPO اضافه گردید، اما با وجود این کاتالیزور، تنها یک بازده ۳۷ درصدی به دست آمد. هابر^[۵۸] و همکارانش تاثیر ماده ی افزایش دهنده ی بیسموت را که به کاتالیزور VPO اضافه شده است مورد مطالعه قرار دادند و یک تبدیل ۷۶ درصدی و گزینش پذیری ۶۸ درصدی را مشاهده کردند]۵۰[.
تا همین جا به بررسی واکنش اکسیداسیون n- بوتان به انیدرید مالئیک توسط کاتالیزور VPO بسنده کرده، واکنش اکسایش استیرن به بنزآلدئید توسط Ag / VPO را مورد بحث قرار می دهیم. اکسایش استیرن برای تحقیقات آکادمیک و بهره برداری در صنعت بسیار مورد استفاده قرار گرفته است و متعاقبا علاقه رو به رشدی به سنتز مواد شیمیایی خالص از طریق این واکنش چند منظوره، همانند تبدیل اکسایشی استیرن به بنزآلدهید وجود دارد.
آزمایش های انجام شده نشان دادند که جزء سازنده ی نقره به طور قابل توجهی فعالیت اکسایش استیرن به وسیله ی ترشیو بوتیل هیدرو پراکساید (TBHP)، را افزایش می دهد. کاتالیزور Ag / VPO هیچ گزینش پذیری اپوکسی دار شدن را نشان نمی دهد، اما گزینش پذیری خوبی را برای بنزآلدهید نشان می دهد. در تمام کاتالیز گرهای Ag /VPO، فازهای (VO)₂P₂O₇،β-VOPO₄ ، Ag(V₂P₂O₇) و Ag₂(VO)₂ آشکار سازی شده اند. همچنین ثابت شده است که نسبت های مولی P /V نقش حیاتی در فعالیت و گزینش پذیری کاتالیزور ایفا می کند.
تحقیقات نشان دادند که کاتالیزور VPO با پیش برنده ی نقره، می تواند فعالیت و گزینش پذیری بنزآلدهید را افزایش دهد. از فاکتورهای کلیدی حاکم می توان به نسبت حالت اکسایش V⁺⁵ / V⁺⁴ و افزودن نقره و طبیعت حلال اشاره کرد. در آزمایش های انجام شده، یک ماکزیمم تبدیل (۴/۹۸%) و گزینش پذیری (۲/۸۹%) برای یک سیستم Ag / VPO، با نسبت مولی P / V = 1))، در حلال استو نیتریل، توسط اکسندهی (TBHP)، با میزان ۱/۰ گرم از کاتالیزور و ۰۵/۰ میلی مول از نقره، پس از ۳ ساعت واکنش مشاهده شد]۵۱[. با توجه به کارایی و نقش مهم کاتالیزور VPO در صنعت، اخیرا تحقیقاتی مبنی بر نانو سایز کردن آن در حال شکل گرفتن است.
۲-۸- کاتالیزور های اکسید وانادیوم فسفر VPO)) حاوی کبالت
تهیه VOHPO₄-0.5H₂Oکه بیشتر مواقع پیش کاتالیست کاتالیزور های اکسید وانادیوم فسفر نامیده می شود، از طریق واکنش V₂O₅ و حلال های آلی (اغلب الکل ها)، در دمای K °۳۷۳ در یک فلاسک که مجهز به همزن مکانیکی و مبرد رفلاکس می باشد، انجام می گیرد. نسبت اتمی مواد اولیه (P/V) با به کارگیری مقادیر مناسب از H₃PO₄ ۸۵% می تواند در محدوده ی ۸/۰ تا ۵/۳ تغییر نماید. اما هنگامی که این روش به کار می رود نسبت P/V که در پیش کاتالیست ظاهر می شود هیچ گاه بیشتر از نسبت ۱/۱ به ۱ نخواهد شد. بعد از کامل شدن واکنش، رسوب VOHPO₄-0.5H₂Oتوسط فیلتر جدا می شود و با مقدار اضافی حلال شسته شده و در هوا به مدت ۱ ساعت و سپس در آون خلاء در دمای K°۳۸۳ و به مدت ۱۲ ساعت خشک می شود. تشکیل کاتالیزور نهایی مستلزم حرارت دادن پیش کاتالیست در راکتور با سرعت ۵ کلوین بر دقیقه تا دمای K°۶۸۳ تحت جریانی از گاز حاوی (۵/۱%) –n بوتان، (۱۰%) اکسیژن و (۵/۸۸%) نیتروژن می باشد. کاتالیزور به دست آمده اکسید وانادیوم فسفر است. سپس کبالت را به عنوان پیش برنده (Promotor) به آن اضافه می کنیم.

• روش تلقیح (Impregnation):

در این روش، نمک استات کبالت یا استیل استونات کبالت را در ایزوبوتانول حل کرده و به پیش ماده ی تهیه شده می افزاییم. سپس سوسپانسیون به دست آمده تا K°۳۳۰ گرم شده و به طور همزمان برای حدود ۶-۵ ساعت هم زده می شود. به تدریج حلال تبخیر می شود و جامد مرطوبی به دست می آید که آن را در دمایK °۳۹۰ خشک می کنیم. رسوب به دست آمده، همان کاتالیزور مورد نظر Co /VPO می باشد.

• روش تلقیح دمای بالا:

در این روش از نمک استیل استونات کبالت استفاده می شود. نمک در مخلوطی از ایزوبوتانول و بنزیل الکل حل می شود. محلول حاصل را به پیش ماده ی از قبل تهیه شده اضافه کرده و به مدت ۲۴ ساعت تحت شرایط رفلاکس قرار می دهیم. دمای رفلاکس حدود K °۳۹۳ می باشد. رسوب به دست آمده صاف شده و سپس در دمای K °۳۹۰ خشک می شود.
پائین ترین سطح تعیین کاراکتر شامل آنالیز پراش اشعه (XRD) X، آنالیز عنصری برای تعیین مقادیر عناصر فسفر و وانادیم موجود در کاتالیزور و آنالیز حالت اکسیداسیونی وانادیم توسط تیتراسیون اکسید و احیاء می باشد. الگوهای پراش اشعه X پیش کاتالیزور همی هیدرات و کاتالیزور نهایی هر دو پهن شدگی آنیزوتروپی خط طیفی مربوط به حضور ذرات مورفولوژی ورقه ای شکل را نشان می دهند. همان طوری که در شمای زیر نشان داده شده است این کاتالیزور ها حاوی ذرات با شکل ورقه ای می باشند و صفحه قاعده با سطح(۰۲۰) (VO)₂P₂O₇ مطابقت می کند.
این شکل اصلی می تواند کج شود و یا بپیچد همان طوری که در شکل (۲-۳) نشان داده شده است از یک نظر کریستال های با شکل و نوع صفحه ای مهم می باشند زیرا مکان های فعال بر روی آن ها قرار گرفته اند و این حقیقت می تواند تفاوت بین صفحه های جانبی و قاعده را مشخص نماید. اغلب در مقالات علمی وجود بی نظمی در ساختمان کریستالی کاتالیزور های VPO گزارش شده است. اما طبیعت و ماهیت بی نظمی هرگز به طور کامل شرح داده نشده است.
در گذشته بوسکا^[۵۹] و همکارانش[۵۲] فرض کرده اند که بد شکل و کج شدن صفحه کاتالیزور (VO)₂P₂O₇ ناشی از کشش و فشاری است که ذرات V⁺⁴   به عنوان اسید لوئیس قوی بر صفحه مورد نظر وارد می کنند و آن را تغییر می دهند. این مسئله در شکل (۲-۳) به طور اختصار نمایش داده شده است.
همچنین به عنوان فرضیه دوم ابنر و تامپسون^[۶۰][۵۳] فرض کرده اند که وجود بی نظمی در ردیف وانادیل، سبب قابلیت تغییر در شکل و شدت خط طیفی مربوط به دیفراکسیون صفحه ی (۰۲۰) کاتالیزور (VO)₂P₂O₇ می شود.
اخیراً نگوین و اسلیت^[۶۱] کریستال های کامل از (VO)₂P₂O₇ را تهیه کرده اند و الگوی پراش اشعه ی X آن ها را با کاتالیست واقعی مقایسه نموده اند. پهن شدن پیک XRD در کاتالیزور واقعی، به گستردگی نقص ها، اندازه ی کریستال و نیروی کشش مربوط می شود. به طور کلی انواع نقص ها با غلظت V⁺⁵   در کاتالیزور های واقعی در ارتباط می باشد و بیشتر V⁺⁵   موجود در کاتالیزور VPO در توسعه ی نقص ها حضور دارند.

به موجب طرح کالبدی ملی ایران (مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری، ۱۳۷۵)، به منظور ایجاد سلسله‎مراتب و هماهنگی میان انواع طرح‎های توسعه و عمران شهری، ناحیه‌ای و منطقه‌ای، تمام پهنه‌ی کشور به ۱۰ منطقه و ۸۵ ناحیه تقسیم شده است که در تعیین و تعریف آنها از شاخص‎های مربوط به تقسیمات کشوری و میزان تجانس و پیوستگی استان‎ها و شهرستان‎ها استفاده گردیده است. طبق این تقسیمات هر منطقه شامل یک یا چند استان همجوار و هر ناحیه شامل یک یا چند شهرستان همجوار است.
در طرح کالبدی ملی ایران، منطقه‌ی خراسان شامل استان­های خراسان است که با در نظر گرفتن شاخص‎های مشابهت، مجاورت و مدیریت به ۹ ناحیه تقسیم شده است. عمده­ترین ناحیه منطقه خراسان را ناحیه مشهد تشکیل می­دهد که شامل چهار شهرستان مشهد، چناران، فریمان و کلات (بدون احتساب شهرستان جدید بینالود در سال ۱۳۸۶) است. مجموعه شهری مشهد نیز اساسی­ترین پهنه ناحیه مشهد و به طور کلی منطقه خراسان و حتی شرق کشور محسوب می­شودکه از اهمیت بسیار زیادی در فرایند برنامه­ ریزی و توسعه استان و به طور کلی منطقه شرق کشور برخوردار است.
در طرح کالبدی ملی ایران سعی شده است در چارچوب یک نظام هماهنگ، جایگاه و نقش شبکه شهری کشور تعریف و توجیه گردد. در این نظام پس از کلانشهر تهران، به عنوان مرکز ملی، شبکه شهرهای کشور در چهار سطح به شرح زیر معرفی گردیده است:
- مرکز فرامنطقه‌ای و ویژه
- مرکز منطقه‌ای سطح یک
- مرکز فرعی با اولویت مهم
- مرکز فرعی و شهر مهم
در طبقه‌بندی شبکه‌ی شهرها، شهر تهران همچنان مرکز سیاسی و نیز فرهنگی و اقتصادی کشور خواهد بود اما به­منظورتعدیل رشد تهران، به‏ویژه کلانشهر تهران، توصیه شده است که شهرهای بزرگ فرامنطقه‌ای هر چه سریع­تر تقویت شوند. با توجه به تقسیمات طرح کالبدی، شهر مشهد (مرکز منطقه‌ی شمال شرق، خراسان) به­عنوان مرکز (پایتخت‎) فرامنطقه‎ای در نظر گرفته شده است. به­ طور کلی ۱۰ مرکز فرامنطقه‌ای در کشور مشخص شده که نقش آنها، از یک­سو، انگیختن توسعه در حوزه نفوذ خود و، از سوی دیگر، تمرکززدایی از تهران است.
در طرح کالبدی ملی، که نظام شبکه‌ی شهری کشور در چهار سطح تعریف شده، جایگاه شهر مشهد در نظام فضایی کشور به عنوان مرکز منطقه‌ی شمال شرق کشور (خراسان) با عملکردهای فرامنطقه‌ای و ویژه مدنظر قرار گرفته است. پس از آن ساماندهی فضایی استان به عهده یک مرکز منطقه‌ای سطح یک (بیرجند) چهار مرکز فرعی با اولویت (سرخس، بجنورد، سبزوار و تربت‌حیدریه) و چهار مرکز فرعی و شهر مهم (تربت‌جام، قوچان، نیشابور و طبس) واگذار گردیده است (وزارت مسکن و شهرسازی، طرح کالبدی ملی، ۱۳۷۵).
۳-۲-۱۱-۸- طرح کالبدی منطقه‌ی شمال شرق (خراسان)
به منظور عملیاتی کردن طرح کالبدی ملی، تهیه طرح­های کالبدی منطقه­ای از سال ۱۳۷۹ در دستور کار قرار گرفت. تهیه طرح کالبدی منطقه شمال شرق که شامل سه استان (خراسان رضوی، شمالی و جنوبی) و ۸ ناحیه (مشهد، سرخس، تربت‏حیدریه، نیشابور، بجنورد، قوچان، تربت‏جام و بیرجند) می­ شود، نیز، از سال ۱۳۸۶ آغاز شده است. از دیدگاه عوامل اقتصادی، اجتماعی و اداری، ناحیه‌ی مشهد مهم­ترین نواحی منطقه محسوب می­ شود و از اهمیت زیادی در فرایند برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه و عمران برخوردار است. دلایل اهمیت ناحیه و مجموعه شهری مشهد را می­توان در این دانست که مرکز ناحیه یعنی شهر مشهد، به دلیل سوابق تاریخی و وجود مرقد امام رضا ^(ع)، بزرگ‏ترین شهر مذهبی کشور و از نظر جمعیت، پس از تهران، دومین کلانشهر کشور و از نظر موقعیت استقرار، نیز، دارای روابط وسیع برون­مرزی است. مجموعه این عوامل باعث پیدایش کارکردهای ویژه‌ای برای مشهد و ناحیه شده که از اهمیت بالا در مقیاس منطقه‌ای، ملی و حتی بین‌المللی برخوردار است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شاکله اصلی طرح کالبدی منطقه شمال شرق بر تقویت برابری در سطح سه استان، از طریق تمرکززدایی از کلانشهر مشهد و تقویت شهرهای همکار در تعامل با کلانشهر مشهد، پایه­ریزی شده است (طرح مجموعه شهری مشهد، ۱۳۹۰: ۹ و ۱۰).
۳-۲-۱۱-۹- سند ملی توسعه استان
سند ملی توسعه استان خراسان رضوی (مصوب هیأت وزیران، ۱۳۸۷)، به دلیل تعیین قابلیت­ها، محدودیت­ها، امکانات و مسائل اساسی توسعه استان، می ­تواند به عنوان اساس برنامه­ ریزی استان مطرح و مورد استفاده قرار گیرد.

• • قابلیت­ها

- وجود مرقد مطهر حضرت رضا^(ع) به عنوان زیارتگاه مسلمانان جهان
- استقرار استان در مسیر کریدورهای بین ­المللی شمالی- جنوبی و شرقی- غربی و همچنین شبکه ­های حمل­و­نقل جاده­ای، ریلی و هوایی
- موقعیت ممتاز جغرافیایی به عنوان دروازه مبادلات بازرگانی کشور با آسیای مرکزی و نزدیکی به ذخایر نفت و گاز آسیای مرکزی و نقش مهم ژئوپولیتیکی استان در زمینه تعاملات بین ­المللی
- تنوع اقلیمی، وجود دیم­زارهای مستعد و برخورداری از طیف گسترده­ای از محصولات گرمسیری و سردسیری، گیاهان دارویی و فرآورده ­های دامی
- وجود معادن غنی نظیر سنگ­آهن، بوکسیت، منیزیت، مس، کرومیت و ذخایر گاز طبیعی
- برخورداری از زمینه ­های مناسب توسعه صنعتی به‏ویژه در صنایع غذایی، نساجی،
قطعه­سازی، خودروسازی، پتروشیمی و صنایع معدنی
- وجود کلانشهر مشهد مقدس به عنوان یک مرکز مهم ارائه خدمات برتر در سطح ملی وفراملی
- برخورداری از شبکه ­های زیربنایی و خدماتی مناسب به منظور جذب سرمایه ­گذاری داخلی و خارجی.

• • موانع و محدودیت­ها

- محدودیت منابع آب و کاهش شدید ذخایر و پتانسیل­های آب­های زیرزمینی استان و نیز محدودیت تأمین و انتقال آب به منظور توسعه کانون­های مهم شهری(مشهد، سبزوار، نیشابورو…)
- وجود گسل­های فراوان و فراوانی زلزله­های مخرب و متناوب
- عدم تجهیز شبکه ­های زیربنایی استان متناسب با قابلیت ­های آن.

• • مسائل اساسی

- عدم تعادل در توسعه یکپارچه و موزون استان
- تمرکز فعالیت­ها و خدمات در شهر مشهد و تشدید تأثیرات جانبی آن بر مهاجرت و حاشیه­نشینی و آلودگی­های زیست­محیطی و ایجاد ناهنجاری­های اجتماعی
- فقر مفرط در برخی از مناطق استان ووجود ناهنجاری­های اجتماعی(قاچاق مواد مخدر و کالا) و امنیتی و بهداشتی و وجود مهاجران و پناهندگان ناشی ازترددهای غیر قانونی در مناطق مرزی
- پایین بودن سهم استان در صنایع مادر، تخصصی و پیشرفته و ناکافی بودن صنایع تبدیلی و تکمیلی و نگهداری کشاورزی (طرح مجموعه شهری مشهد، ۱۳۹۰: ۱۶).
۳-۲-۱۱-۱۰- مطالعات طرح آمایش سرزمین استان خراسان‌رضوی (۱۳۸۹ و ۱۳۸۵)
مطالعات آمایش استان خراسان­رضوی در دو مرحله که سال­های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۲ پایان مطالعات این طرح بوده است که توسط جهاد دانشگاهی فردوسی مشهد انجام شده است. در مرحله اول این طرح آمده است: به منظور تعادل­بخشی به سازمان فضایی لازم است راهبردها و استراتژی­ های مبتنی بر چشم­انداز و ظرفیت­های محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان تدوین شود که این راهبردها و پیشنهادها در دو دسته کلی تقسیم شده است که سطح منطقه­ای و فرامنطقه­ای بیشتر به صورت استراتژی توسعه­ای است و سطح دیگر بیشتر تداوم اجرایی همان سیاست­های سطح قبلی خود بوده است که راهبردهای منطقه ای و فرامنطقه­ای شامل توسعه شبکه حمل و نقل، توسعه گردشگری، تقویت مراکز رشد و توسعه ناحیه­ای، تمرکززدایی از کلانشهر مشهد، طراحی و ارائه الگوی نظام اداری آمایشی و… مطرح شده است و در جهت تقویت کارکردهای اصلی موجود و پیشنهادی امکاناتی از جمله بیمارستان ناحیه­ای و تخصصی، مناطق ویژه اقتصادی، مسیر ارتباطی و پیوند مراکز ناحیه­ها و شبکه ­های ارتباطی اصلی استان، شهرک­ها و خوشه­های صنعتی، ارتقای جایگاه اداری مراکز ناحیه­ها، خدمات ارتباطی و زیرساخت­های مخابراتی و… پیش ­بینی شده است.
در ارتباط با توسعه تعاملات در سطح ملی و بین المللی لازم است شبکه زیربنایی استان به شاهراه­های ارتباطی در آسیای میانه متصل گردد. توزیع متناسب خوشه ­ها و محورهای صنعتی علاوه بر توزیع متعادل جمعیت باعث کاهش خسارت­های زیست­محیطی می­ شود. با توجه به وجود معادن و نیاز استان به تقویت بخش صنعت و کمبود منابع آبی و محدودیت­های بخش کشاورزی لازم است تا از بخش صنعت به عنوان یک بخش پیشرو در توسعه استان حمایت شود. وجود جاذبه­های متنوع گردشگری و به ویژه زیارتی در سطح استان زمینه مناسبی را برای توجه به صنعت گردشگری و درآمدهای ناشی از آن فراهم نموده است. مجموعه حرم مطهر امام رضا (ع)، ویژگی منحصربه فرد این مجموعه در جذب گردشگران مذهبی، پایداری ورود سالانه­ی آن­ها را به استان تضمین کرده است که این ظرفیت جهت ارتقا و توسعه نیاز به برنامه­ ریزی و تقویت دیگر جاذبه­های فرهنگی و طبیعی استان دارد (رهنما و آقاجانی، ۱۳۹۰: ۱۰۶- ۱۰۲).
در این طرح، در راستای اهداف آمایش سرزمین و به منظور تقسیم فضا به نواحی آمایشی ابتدا مراکز نواحی آمایشی بر اساس موقعیت جغرافیایی، محیط طبیعی، جایگاه اداری- سیاسی، ویژگی­های اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی شناسایی و تعیین گردید که استان خراسان­رضوی به ۷ ناحیه آمایشی شامل ناحیه مشهد، ناحیه مرکزی و جنوب، ناحیه سبزوار، ناحیه نیشابور، ناحیه قوچان و درگز، ناحیه تربت جام و تایباد و ناحیه سرخس تقسیم گردید.
نقشه ۳-۴ پهنه‌بندی پیشنهادی مناطق برنامه­ ریزی استان (منبع: طرح آمایش استان خراسان‌رضوی، ۱۳۹۰)
فصل چهارم: یافته‌های تحقیق
در این فصل، بخش یافته­های کتابخانه­ای، در قالب یافته­های نظری تحقیق و یافته­های مربوط به وضعیت شبکه­شهری خراسان رضوی قبل و بعد از تقسیمات، با بهره گرفتن از شاخص­ های نخست شهری، آنتروپی، تمرکز و عدم تمرکز، رتبه- اندازه و تحلیل عاملی ارائه شده است و در بخش یافته­های میدانی، ضمن توصیف شرایط کلی پاسخگویان مانند سن، جنس، تحصیلات، شغل، رشته، به بررسی عوامل مؤثر بر عدم تعادل فضایی شبکه­شهری در قالب تحلیل عاملی تأییدی به وسیله نرم افزار لیزرل پرداخته می­ شود.
۴-۱- یافته‌های کتابخانه‌ای
۴-۱-۱- بخش تئوری پژوهش
طبق راهبرد اول نظریه هیلهورست که مربوط به راهبرد انسجام متمرکز است، هدف تقویت خود مرکز در مرحله اولیه توسعه خواهد بود که استان خراسان­رضوی به واسطه توسعه مشهد از این مرحله گذر کرده است و از آن­جا که راهبرد دوم برای مناطقی مناسب است که از رشد لجام گسیخته و تمرکز جمعیت و فعالیت در مرکز منطقه رنج می­برند و شرایط استان خراسان­رضوی به این راهبرد نزدیک است، راهبرد انسجام پراکنده برای این استان توصیه می­ شود.
راهکارهای ارائه شده توسط هیلهورست در این مرحله، تقویت مراکز درجه سه در اطراف مرکز منطقه، توسعه مراکز واقع در مسیر خطوط ارتباطی اصلی و توسعه مراکز درجه ۲ در اطراف منطقه است.
بر اساس اطلاعات مربوط به استان خراسان­رضوی (فصل سوم) و نقشه­های تهیه شده:
- از ویژگی­های شبکه­شهری استان، عدم تناسب توزیع جمعیت با تعداد شهرها می­باشد، به طوری که کمترین تعداد جمعیت شهری استان در بیشترین تعداد نقاط شهری قرار دارد.

در جابه جایی موضوع تمایلات غریزی از یک موضوع پرخطر به موضوع کم خطرتری منتقل می شود. البته می توان گفت که جا به جایی به منظور کاهش فشار درونی که در نتیجه ناکامی و عدم ارضاء تمایلات پیدا شده به کار می رود. بطور مثال: کودکی که از طرف برادر بزرگترش آزاری می بیند ممکن است به خواهر کوچکترش آزار برساند.
مکانیسم بازگشت^[۱۸]
بازگشت مانند روش های دفاعی دیگر برای حفاظت فرد در مقابل اضطراب است. فرد برای مقابله با اضطراب دست به رفتارهایی می زند که به سنین پایین تر تکامل روانی جنسی مربوط می شود. این رفتارها غالبا کودکانه و نامناسب با شرایط است. در افراد بزرگ سال عصبانیتهای کودکانه، فریاد زدن، گریه کردن، قهر کردن و شکستن اشیاء به هنگام خشم را می توان از این گونه رفتارهای بازگشتی دانست.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مکانیسم واکنش سازی
واکنش سازی عبارت است از ارضاء و تظاهر یک تمایل از طریق معکوس جلوه دادن آن در این روش دفاعی اول تمایل ناپسند سرکوب می شود و بعد تمایل کاملاً ضد آن ظاهر می گردد. برای مثال فردی که با دیگران شدیداً پرخاشگر است و یا از دیگران به شدت تنفر دارد. ممکن است از طریق مکانیسم دفاعی واکنش سازی این احساس خود را سرکوب کند و بصورت فردی خیلی مهربان و با ادب و انسان دوست در آید.
مکانیسم تصعید^[۱۹]
فروید آن دفاع خود را که باعث می شود یک تمایلات ناپسند بشکل اجتماع پسندانه تظاهر کند تصعید می نامد برای مثال یک فرد ممکن است تمایل به پرخاشگری و آسیب رساندن به دیگران را از طریق شرکت در فعالیت های ورزشی مانند: بوکس، جراحی یا پیشه قصابی ارضا نماید.
مکانیسم عذر تراشی (دلیل تراشی)^[۲۰]
در مکانیسم عذرتراشی یا منطق تراشی شخص با بهره گرفتن از منطق نمایی رفتار خود از واقعیت دور می شود. او از این طریق بخود می قبولاند که رفتار منطقی دارد. برای مثال: دانش آموز در امتحان شرکت نمی کند و می گوید: چه فایده ای دارد من که شانس موفقیت ندارم؛ و یا ضرب المثل دست گربه به گوشت نمی رسد می گوید بو می دهد، نمونه هایی از عذر تراشی هستند. (شاملو، ۱۳۷۷).
مکانیسم همانند سازی^[۲۱]
این مکانیسم هم بعنوان یکی از فرآیندهای رشد شخصیت و هم بعنوان یک نوع مکانیسم دفاعی مورد استفاده قرار می گیرد. در همانند سازی فرد برای رشد شخصیت خصوصیات مطلوب شخصی دیگر را با بهره گرفتن از مکانیسم درون فکنی جزء شخصیت خویش می کند. برای مثال: دختری که خود را از همکلاسیش کمتر مورد توجه می بیند سعی می کند همان خصوصیاتی را بروز دهد که همکلاسیش دارد به این امید که محبوب واقع شود.
مکانیسم جبران^[۲۲]
این مکانیسم کوششی است برای سرپوش گذاشتن برنقاط ضعف و عدم کفایت خویشتن که مبنی براحساس حقارت و بی کفایتی است. نمونه های بارز این مکانیسم عمل دختر زشتی است که سعی می کند با صفات پسندیده به رخ کشیدن مکرر آنها در رفتارش نقص ظاهری خود را از نظرها پنهان دارد.
مکانیسم انکار^[۲۳]
این مکانیسم عبارت است از رد و عدم پذیرش ناآگاهانه جنبه هایی از واقعیت که نمی توانند آگاهانه مورد قبول واقع شوند. در این مکانیسم شخص از پذیرش رویدادهای معین(مانند: مرگ فرد مورد علاقه) یا مواجه شدن با موقعیتی غیر قابل تحمل امتناع می ورزد. انکار واقعیت در موارد افراطی ممکن است پیش درآمد ظهور رفتار سایکوتیک باشد معمولی ترین شکل انکار که اکثر ما در اغلب موارد به آن متوسل می شویم خیالبافی و بازی است. (اکبری، ۱۳۸۳)
۲-۱-۹ جمع بندی
مسئله سلامت روان یکی از مسائلی است که زمان پیدایش بشریت وجود داشته و همواره ذهن بشر را به خود مشغول داشته است این مسئله با ظهور جوامع بشری بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. با نگاهی به گذشته خواهیم دید که دانشمندان و صاحب نظران بسیاری در زمینه سلامت روان فعالیت هایی داشته اند و در این زمینه دیدگاه ها و نظرات مختلفی در ارتباط با این مسائل مربوط به سلامت روان ارائه داده اند، و این روند همچنان از زمان بقراط و ارسطو تا به امروز ادامه پیدا کرده است به نوحی که امروزه در نتیجه سعی و تلاش پیشینیان تلاش های ارزنده ای چه در عرصه نظری و در چه در عرصه عملی از سوی صاحبنظران و دانشمندان، به خصوص دانشمندان روانشناس و روانپزشک صورت گرفته است. موضوع سلامت روان در دوران معاصر به قدری اهمیت پیدا کرده است که پزشکان، روانپزشکان، روانکاوان و حتی مکاتبی همچون: زیست گرایی، رفتار گرایی، انسان گرایی و … با ارائه تعریف هایی مختلف از سلامت روان به بیان دیدگاه ها و نظرات خود در زمینه سلامت روان پرداخته اند. همه ی این تلاش ها و کوشش هایی که در طول چندین بهبود وضعیت روانی و پیشرفت و تعالی بشریت بوده است. سعی محقق نیز از ارائه تمام مطالب تحت عنوان«پیشینه نظری تحقیق» این بوده است که تنها بتواند گوشه ای از تلاش ها و زحمات بی دریغ پیشینیان را که در زمینه بهبود وضعیت سلامت روان در سطح جوامع بشری متقبل شده اند را بیان کنند تا خوانندگان عزیز با مطالعه این قسمت بیشتر با مسائل نظری سلامت روان آشنا گردند و شاهد اهمیت روز افزون این مسئله در نزد مکاتب مختلف باشند.
۲-۲ پیشینه عملی تحقیق
۲-۲-۱ همه گیر شناسی در ایران
اگر به مطالعات انجام شده در زمینه همه گیر شناسی در ایران مروری داشته باشیم خواهیم دید که این مطالعات انجام شده بسیار محدود و اندک است. اولین بررسی که در ایران انجام شد در سه روستای قاسم آباد، زنگی آباد و کناره از توابع شهرستان شیراز در استان فارس توسط باش و همکاران (۱۳۴۲) بوده است که از جمعیت کلی ۳۹۸۴ نفر ۵۰۵ نفر به عنوان نمونه تصادفی انتخاب شده است. از افراد نمونه مورد بررسی در این پژوهش ۸ نفر به علت نابینا بودن از کل نمونه حذف شده و پژوهش بر روی ۴۹۷ نفر افراد ۵ سال به بالا انجام شد .نتایج به این صورت بود که ۵۹ نفر ۹/۱۱% از جمعیت مورد بررسی دچار نوع بیماری بودند .
باش در سال (۱۳۴۳) ۴۸۲ نفر از اهالی ۵ روستای خوزستان را در دو گروه ۵ سال و بالاتر مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که ۷۲ نفر بیمار روانی بوده و میزان آن در جمعیت نمونه ۲/۱۴ درصد برآورده شده است. توسط همین محقق در سال ۱۳۴۷ پژوهشی بر روی نمونه جمعیت شهری ۱۵ سال و بالاتر شیراز صورت گرفته است. که در این بررسی ۶۲۲ نفر مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج نشان داد ۱۱۶ نفر با میزان شیوع ۶۴/۱۸ نفر در جمعیت نمونه به عنوان بیمار شناخته شدند. در سال ۱۳۵۰ داویدیان و همکاران در بررسی همه گیر شناسی خود ۴۸۸ نفر جمعیت ۱۵ سال و بالاتر را در منطقه رودسر در استان مازندران مورد مطالعه قرار دادند.
داده ها در این بررسی نشان داد که ۲/۴۳ درصد علائمی از اختلال های روانی داشته ۱۷ درصد آنها نیاز جدی به درمان سرپایی یا بستری داشته اند و همچنین نشان داد که شایعترین اختلال افسردگی بوده است. در بررسی یک ساله سطح ادغام بهداشت روانی در مراقبتهای بهداشتی اولیه در جمعیت ۲۸۹۰۳ نفری میزان شیوع اختلال های روانی شدید، عقب ماندگی ذهنی، صرع که توسط بهورزان آموزش دیده به دست آمده است ۵۸/۸ در هزار گزارش گردیده است. در صورتی که نتیجه بررسی تیم تحقیق بر روی افراد ۱۵ ساله در سه روستای چمیزین، چلوان و ایرانچه با جمعیت ۲۰۸۲ نفر میزان شیوع این اختلالات ۴۵/۱۳ در هزار گزارش شده است. در سال ۱۳۷۳، باقری ۴۰۰ نفر از افراد ۱۵ سال و بالاتر از روستاهای میبد یزد را مورد بررسی قرار داده است که نتایج این بررسی ۵/۱۲ درصد اختلال را در جمعیت نمونه نشان داده است که شایعترین اختلال در این بررسی اختلال خلقی با ۷۵/۵ درصد و پس از آن اختلالهای اضطرابی با ۵/۵ درصد مشخص شده است. این میزان در طبقه سنی ۴۴-۲۵ سال افراد بی سواد، متاهلین، مردان بیکار و خانواده های پرجمعیت بیش از سایر گروه ها بوده است. بر اساس نتایج این بررسی از میان اختلالهای خلقی، افسرده خوبی ۲۵/۵ درصد و از میان اختلالهای اضطرابی، اختلال اضطراب منتشر ۷۵/۴ درصد شایعترین بوده اند. سایر اختلالهای مشخص شده در این پژوهش اختلالهای شبه جسمی و عضوی مغز هر کدام ۵/۰ درصد و اسکیزوفرنیا ۲۵/۰ درصد بوده است.
در تحقیقی دیگر در سال ۱۳۷۲ که توسط جواد بهادرخان در جمعیت روستایی گناباد انجام شده در این تحقیق جامعه آماری جمعیت ۲۶۰۰۰ نفری روستایی بود که ۴۶۵ نفر به صورت خوشه ای با بهره گرفتن از پرونده خانوادر آنان در خانه های بهداشت به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان شیوع اختلالهای روانی در جامعه مذکور ۶/۱۶ درصد می باشد. و بیشترین نوع اختلالها به ترتیب اختلالهای خلقی با ۵۳/۱۰ درصد می باشد و سپس اختلالهای اضطرابی با ۸۷/۳ درصد بوده است. اختلالهای خلقی عضوی با ۰۸/۱ درصد اسکیزوفرنیا با ۶۵/۰ درصد اختلال های تبدیلی با ۴۳/۰ درصد سایر اختلال های مشاهده شده در این بررسی بودند. اما بین سواد و سن وتأهل و شغل از نظر آماری با میزن شیوع بیماری رابطه معنی داری بدست نیامد. (فخریان و همکاران، ۱۳۷۵).
۲-۲-۲ بررسی همه گیر شناسی در جهان
بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت ۴۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان دچار مشکلات روانی نورولوژیک یا رفتاری هستند از هر ۴ نفر که جهت دریافت خدمات بهداشتی و سلامتی مراجعه می کنند یک نفر حداقل یک مشکل نورولوژیک یا رفتاری دارد. اما اکثر این اختلالات تشخیص داده نمی شوند. این درحالی است که در صورت درمان مناسب اکثر این بیماران بهبود می یابند و بطوری که قادر به زندگی معمولی در جامعه می شوند. در ایالات متحده امریکا ۴ میلیون نفر از بالغین ۱۸-۶۴ ساله ۲۲ درصد جمعیت یک اختلال روانی داشته اند.
در استرالیا از هر ۵ نفر یک نفر دچار اختلال روانی است که بدبختانه تنها نیمی از این افراد درمان می شوند و ۶ درصد آنها خودکشی می کنند. براساس آمار سازمان جهانی بهداشت، آمار جهانی خودکشی در سال به ۰۰۰/۸۷۳ نفر رسیده است. بار مالی ناشی از کارافتادگی در بیماری روانی تا حدی است که این اختلالات روانی باعث ناتوانی نیروی کار می شود خطر خودکشی را بالا می برد بلکه از طرف دیگر اختلالات روانی بر میزان بیماریهای جسمانی مزمن مثل سرطان ،بیماریهای قلبی و عروقی ،دیابت و ایدز تأثیر می گذارند و از آنها تأثیر می پذیرند و عدم توجه به اختلالات روانی پیش آگهی این بیماریها را هم ضعیف می کند.
مطالعه مانهاتان
در سال ۱۹۵۴ گروهی تحت سرپرستی توماس رنی و لئواسرول یک مطالعه زمینه یابی را بر روی ۱۶۶۰ بزرگسال در یک منطقه بخصوص شهرنیویورک انجام دادند. هدف مطالعه تعیین اثرات عوامل مردم شناختی، اجتماعی و فردی بر روی سلامت بیماران روانی بود.
اختلالات روانی بصورت زیر طبقه بندی شد: وجود ندارد، خفیف، متوسط، بارز. نتیجه حاکی از آن بود که ۸۱/۰ افراد ۲۰ تا ۵۹ ساله واجد علائمی بودند که سبب ناتوانی خفیف تا متوسط می شد. ۴/۲۳ درصد افراد این گروه سنی دچار اختلالات شدید بودند.
وضعیت اجتماعی و اقتصادی مهمترین متغیر مؤثر بر بیماری روانی بود. و افراد متعلق به گروه های اقتصادی، اجتماعی پایین ۶ بار بیشتر از گروه های سطوح بالا دچار علائم شدند.
مطالعهه نیوهاون
براساس این مطالعه که در سال ۱۹۵۰ بوسیله دوبلمونت هالینگشید و فردریک کارل ردلیچ انجام شد، نوروز در بین گروه های اجتماعی اقتصادی بالاتر شیوع بیشتری داشت و سایکوز در یبن گروه های اجتماعی اقتصادی پایین شیوع بیشتری داشت. براساس این مطالعه ۱/۱۵ درصد جمعیت افراد بالای ۲۶ سال شواهدی از اختلال روانی نشان می دادند و در ۷/۲ درصد دیگر افراد احتمال اختلال روانی وجود داشت.
مطالعه استرینگ
براساس این مطالعه که در سال ۱۹۵۲ بوسیله الکساندر اچ لیتون در استان استرینگ اسکاتلند انجام شد ۵۶ درصد افراد مصاحبه شده نوعی اختلال روانی را تجربه کرده بودند . ۲۴ درصد اختلال قابل توجهی داشتند و ۲۰ درصد نیازمند مراقبت روانپزشکی بودند و اختلال روانی با بالا رفتن سن و افزایش فقر زیاد می شد. در یک مطالعه در سال ۱۹۷۷ دارل رگیر^[۲۴] و همکارانش در بخش پیومتری و همه گیر شناسی مؤسسه ملی بهداشت روانی (NIMH) تلاش کردند درصد جمعیت مبتلا به اختلال روانی را شناسایی کنند. برآوردها حاکی از آن بود که ۱۵ درصد جمعیت ایالات متحده طی یک سال، دچار اختلال روانی شده بودند و فقط یک پنجم این افراد تحت درمان متخصصین بهداشت روانی قرار گرفته بودند. سه پنجم این افراد را روانپزشکان مسئول مراقبتهای اولیه درمان کرده بودند. (کاپلان، ۱۹۸۸)
زمینه یابی همه گیر شناختی در ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۸۰ نشان داده که ۳۲ درصد از بالغین آمریکایی تجربه یک بیماری روانی بر طبق معیارهای (DSM III) را داشته اند و ۲۰ درصد زمان انجام این تحقیق دچار یک بیماری روانی بودند. در یک مصاحبه که در سال ۱۹۸۴ در پورتوریکو انجام شده و از مصاحبه ساختار یافته تشخیصی (DIS) استفاده می کرد نتایجی مشابه مطالعه قبلی بدست آمد. در این مطالعه شیوع بیماریهای روانی جز اختلال جنسی اجتماعی، در طول حیات ۲۸ درصد و شیوع ۶ ماهه ۱۶ درصد بود.
در یک مطالعه در ادمونتون کانادا که از مصاحبه ساختار یافته تشخیصی و پرسشنامه سلامت عمومی در یک گروه ۳۲۵۸ نفری از افراد بالغ که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند استفاده شد نتایج ذیل بدست آمد.
شیوع در طول حیات در مورد یک یا تعداد بیشتر بیماری روانی جز اعتیاد دارویی ۸/۳۳ درصد بدست آمد. شیوع ۶ ماهه برای تمام بیماریهای روانی ۱/۱۷ درصد بود.
در مطالعه ای که در هلند در سال ۱۹۹۶ بر روی گروه ۷۰۷۶ نفری در سن ۶۴-۱۸ سال انجام شد تشخیص گردید که ۲/۴۱ درصد جمعیت زیر ۶۵ سال حداقل یک اختلال روانی منطبق با معیارهای (DSM III-R) در طول حیات خویش داشتند. ۳/۲۳ درصد حداقل یک اختلال را در طول سال گذشته تجربه کرده بودند. (مقربی و همکاران،۱۳۸۳).
در بررسی هایی که توسط همین پژوهشگران در کلمبیا ۱۹۷۴ سودان ۱۹۷۵ هند ۱۹۷۶ انجام شد. شیوع کلی بیماری روانی را به ترتیب ۸/۱۰ درصد ۶/۱۰ درصد ۳/۱۶ درصد و ۷/۱۷ درصد گزارش کردند.
در مطالعه و ارکوئر و همکاران در اسپانیا(سال ۱۹۸۴) با بهره گرفتن از GHQ و PSE در مصاحبه روانپزشکی، شیوع کلی بیماران روانی را ۷/۱۴ درصد اعلام کردند .
در مطالعه ای در استرالیا اندرسون و همکاران در سال ۱۹۷۹ با بهره گرفتن از GHQ شیوع کلی بیماری ۱۹ درصد گزارش نمودند.
در مطالعه ای که در ناحیه بالتیمور توسط و نکروف و همکاران ۱۹۸۷ انجام شد و از شیوه دو مرحله ای که شامل پرسشنامه سلامت کلی GHQ جهت غربالگری افراد مورد مطالعه و فرم مصاحبه تشخیصی براساس ملاک های طبقه بندی DSMIII جهت تشخیص نهایی استفاده نمودند. نتایج میزان شیوع اختلالهای روانی را ۲۵ درصد نشان داد که از این میزان افسردگی اساسی ۵ درصد افسرده خویی ۷/۳ و ۵/۸ درصد نیز دچار انواع اختلالات اضطرابی و سایر افسردگی ها بودند (فخریان و همکاران، ۱۳۷۵). آنچه ذکر شد بخوبی اهمیت مطالعات همه گیر شناسی اختلالات روانی را معلوم می کند زیرا با کمک این مطالعات علاوه بر میزان شیوع می توان همراهی اختلالات ذهنی با یکدیگر عوامل خطرزا و ناتوانیها حاصل از این اختلالات را شناسایی کرده و زمینه یابی صحیح برای تصمیم گیری را در امر بهداشت روانی فراهم می کند.
۲-۳- تحقیقات انجام شده با موضوع فوق

• • در تحقیقی که در سال ۸۶ با موضوع ((بررسی رابطه جو سازمانی با سلامت روانی کارکنان بیمارستانهای دولتی شهرستان ایلام)) انجام شد یافته‌ها نشان داد که بین جو سازمانی و سلامت روانی کارکنان در سطح (۰۵/۰=α) رابطه معنی‌دار آماری وجود دارد ( ۰۳/۰p<). ازمیان ابعاد نه گانه سلامت روان، پنج بعد آن شامل اختلال وسواس– اجبار (۰۴/۰>p )، افسردگی (۰۴/۰>p )، اضطراب (۰۱/۰>p )، ترس مرضی (۰۱/۰> p ) و روان پریشی (۰۱/۰>p ) با جو سازمانی ارتباط معنی‌داری نشان داد. همچنین بین میزان درآمد با جو سازمانی همبستگی مثبت معنی‌دار وجود داشت.که در نتیجه گیری نهایی: به دلیل ماهیت خاص بیمارستانها و کار کردن در آن‌ ها که لازمه اش سلامت جسمی و روانی کارکنان است و با توجه به ارتباط معناداری که بین متغیرهای پژوهش به دست آمد، بهتر است سیاستگزاری ها برای انتصاب مدیرا ن با مهارت لازم در تشخیص، کنترل و تغییر جو ادراکی اعضای سازمان صورت پذیرد تا با تدابیری اندیشمندانه سلامت سازمان و بالطبع سلامت روان کارکنان و در نهایت سلامت جامعه ارتقاء یابد.(فولاد وند ،۱۳۸۶)

• • در تحقیقی که در سال ۱۳۹۰ با موضوع ((بررسی میزان نشاط کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان و ارائه یک مدل مطلوب))صورت گرفت یافته های پژوهش نشان داده است که میانگین نشاط در کارکنان آموزش و پرورش۹۳/۷۳ بوده که در حد متوسط می باشد و خی دو مشاهده شده در خصوص فراوانی های مشاهده شده معنا دار نمی باشد هم چنین بین نشاط کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان چهارمحال و بختیاری بر حسب جنسیت، مدرک تحصیلی، سابقه کار، حوزه کاری و سن تفاوت معنا داری مشاهده نشده است .( شلمزاری،شریفی، سیادت ،۱۳۹۰)

• • پژوهشی که با هدف تبیین رابطه مدیریتی مشارکتی با تعهد سازمانی و سلامت روان معلمان در سال تحصیلی ۹۰-۸۹ که جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی و توصیفی استفاده شده است که در سطح آمار استنباطی از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده که پس از تجزیه و تحلیل داده ها نتایج نشان داد که بین مدیریت مشارکتی با تعهد سازمانی و سلامت روان رابطه معناداری وجود دارد.همچنین از بین ابعاد مدیریت مشارکتی (تصمیم گیری ، ارتباطات ، رهبری ، ساختار و کنترل ) ، تنها مولفه تصمیم گیری معنادار بوده و پیش بینی کننده تعهد سازمانی و سلامت روان می باشد . (شهامت، امیریان زاده، فخاریان،۱۳۹۰)

فصل سوم

• • • • • • 1. 1. شریعت

             

         

     

در عهدجدید دو نگرش تفسیری متفاوت درباره نقش شریعت و فضایل اخلاقی در رسیدن به نجات، در مقابل یکدیگر قرار گرفته­اند. در رساله یعقوب بر نجات از راه ایمان و شریعت تاکید شده است، وی معتقد است که مسیحیت واقعی تنها با حرف زدن حفظ نمی­ شود، بلکه باید در رفتار نشان داده شود: «چه سود دارد اگر کسی گوید، ایمان دارم، وقتی که عمل ندارد؟آیا ایمان می‌تواند او را نجات بخشد؟… ایمان اگر اعمال ندارد، در خود مرده است… انسان از اعمال عادل شمرده می‌شود، نه از ایمان تنها. » (یعقوب، ۲: ۱۴-۲۴).
در نقطه مقابل این دیدگاه، دیدگاه پولس قرار دارد. پولس درمسیحیت، ایمان به مسیح راجایگزین عمل به شریعت کرد. شریعتی بودن یعنی بااجرای برخی ازقوانین شریعت می توان رضایت خداراجلب نموده واجراخروی دریافت نمود. پولس علیه شریعتی بودن مبارزه کرد زیرادرتفکراو این اندیشه مذهب رابه تجارت ودادوستد تبدیل می کند. فریسیان باداشتن چنین اعتقاد، به افراد خودپسند وریاکارتبدیل شده بودندوخودرابالاترازمردم می دانستند زیراشریعت رابهترازدیگران اجرا می کردند. پولس به جای امید نجات ازراه شریعتی بودن، نجات ازطریق ایمان به فیض ولطف الهی رامعرفی کرد (هوردن، ۱۳۶۸: ۱۰-۱۱). ازنظرپولس ایمان واقعی عبارت است ازتسلیم شدن، تسلیمی که براثرآن، انسان به طرزخاصی عمل می نماید نه اینکه فقط قبول کنیم که خدایی هست ویامطالبی درمورد مسیح بپذیریم بلکه به این معنا که خود رابه خداتسلیم نماییم وفرزنداوشویم وهمان فکرراداشته باشیم که درمسیح بود (فیلیپیان۲: ۵) (همان: ۱۳). وی تأکید می­ کند که حتی خود این ایمان نیز عطیه خداست: «ایمان از شما نیست بلکه بخشش خداست» (افسسیان، ۲: ۸-۹).
نکته قابل توجه اینکه: افکار و اعتقادات پولس درباره حضرت عیسی و شریعت حضرت موسی (ع) و نجات مسیحی، که امروزه حاکم بر جهان مسیحیت است، برگرفته از آیین بدعت­آمیز گنوسی است (شلبی، ۱۹۹۳، ج۲: ۱۰۱و۱۰۲؛ پرچم، ۱۳۸۲: ۲۷۱). گنوسی­ها، رستگاری از طریق معرفت را آموزش می­دادند: اینان معتقد به خدایی برتر و متعالی بودند که از این جهان کاملاً جدا و متمایز بود. او نقشی در خلقت جهان نداشت و این جهان در نتیجه­ عمل الوهیتی فرودست­تر که آنان، غالباً آن را با خدای عهد عتیق یکی می­دانستند-به نام یالدابوت- به وجود آمده بود (­لین، ۱۳۸۶: ۱۶؛ ویور، ۱۳۸۱: ۱۰۲-۱۰۳). از دیدگاه گنوسی­ها آنچه که موجب رستگاری و نجات می­ شود، شناخت و دانایی به اسرار الاهی است نه رعایت قوانین اخلاقی و قوانین طبیعی. قوانین اخلاقی ساخته و پرداخته دست صانع جهان است که برای حکومت بر انسان و جهان، همچون نظم حرکت سیارات و صور فلکی جهان اعمال می­گردد و تبعیت از آن، به معنی قبول جبر حاکم بر جهان است (Dorrese، Jean، vol. 1، p 561 به نقل از هادی نا).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

با وجود مخالفتها و مبارزاتی که پولس علیه شریعتی بودن داشت ولی در بسیاری از مواعظ او توصیه به رعایت قانون، انجام اعمال نیک و محبت به دیگران مشاهده می­شودو تأکید دارداگر کسی به احتیاجات خویشان و بخصوص اعضای خانواده خود بی­توجه باشد، اجازه ندارد خود را مسیحی بخواند؛ چنین شخصی از یک کافر هم پست­تر است (اول تیموتائوس، ۵: ۵-۸). حال این سؤال مطرح می­گردد که اگر تنها ایمان موجب رستگاری و نجات است چگونه در این نامه عمل نکردن به بعضی دستورات را موجب سقوط و کفر می­داند؟
همانطوری­که ملاحظه شد، رساله پولس با رساله یعقوب در چگونگی رسیدن به نجات، در تعارض­اند. عهدجدید از یک سو ایمان را به همراه رعایت اخلاق و رفتار آدمی، شرط حصول نجات می­داند، و از سوی دیگر صرفِ ایمان به مسیح را در رسیدن به رستگاری کافی می­داند. نویسنده­ای کاتولیکی، تعارض در رساله یعقوب و رساله­های پولس در مورد شریعت و اثبات اعمال صالح در نجات، را تنافی ظاهری می­داند که قابل رفع است؛ آنگاه که پولس نقش اعمال در نجات انسان را مردود می­شمارد، در مقام نفی اعمال شریعت موسوی، مثل ختان، قربانی، قصاص و اعمال دیگری است که یهودیان مسیحی­شده به آن اهتمام داشتند و هنگامی که تصریح می­ کند که نجات انسان منوط به اعمال است، اعمال صالحی که شخص مؤمن مسیحی به آن اهتمام دارد مثل: رسیدگی به فقرا، عدالتخواهی و… مدّنظر اوست نه اعمال شریعت موسوی، پس کلمات پولس بیانگر نفی شریعت است نه نفی تأثیر اعمال صالح و حسنات اخلاقی (الشویری، ۱۹۱۳: ۱۵؛ لیون دوفر الیسوعی، ۱۹۸۶: ۴۴۸).
به تبع این دو نگرش متفاوت در عهدجدید، در بین سه کلیسای عمده­ی مسیحیت در طریق رسیدن به نجات اختلاف ایجاد گردید؛ دو کلیسای کاتولیک و ارتدوکس فیض خداوند و اعمال نیک و صالح را شرط سعادت بشر می­داند. اعمال نیک عبارتند از احکام خدا، یعنی احکام دهگانه­ی عهدعتیق و اخلاق کامل مسیحیت. اخلاق مسیحی قوانین عملی مشخصی است که بر عهده­ اشخاص گذاشته می­ شود، مانند حضور در مراسم کلیسایی، شرکت در عشای ربانی در روزهای یکشنبه و اعیاد، حضور برای اعتراف به گناه و مواردی دیگر. امّا پروتستان­ها در حصول نجات، ایمان را کافی می­دانند. پس اعمال صالح هیچ نقشی در نجات بشر ندارد (زیبایی­نژاد، ۱۳۸۲: ۲۵۰). همچنین، مسیحیان اولیه که یهودی مسیحی بودند قوانین شریعت موسی را انجام می­دادند. به خصوص حواریون، مقید به انجام اعمال شریعت بوده و ایمان را همراه با اعمال نیک و شایستگی، شرط نجات می­دانستند. در این دیدگاه اخلاق بشری در حصول نجات یا عدم آن نقش ایفا می­ کند (ر. ک: کونگ، ۱۳۸۶: ۱۵-۲۲).
۳-۳-۳-۳- ولایت
قبول ولایت حضرت عیسی (ع) در عهدجدید از دیگر عوامل نجاتندکه شرط اساسی مقبولیت فضایل اخلاقی به درگاه خداوند به شمار می ­آید.
عیسی از نظر عهدجدید «نجات دهنده‌ای که مسیح خداوند باشد» است (لوقا۲: ۱۱) و عیسی کسی است که امت خویش را از گناهانشان خواهد رهانید (متی۱: ۲۱)؛ نجات تنها در نام او وجود دارد (اعمال رسولان۴: ۱۲)؛ او رئیس نجات است (عبرانیان۲: ۱۰). آموزه نجات در کلیسا اساساً از طریق تجسّد خدا در مسیح، عمل شفابخشی مسیح، و برخاستن عیسی از قبر و پیروزی و غلبه­ او بر مرگ و شاهزاده­ی جهان شدن صورت می­پذیرد. بنابراین انسان به واسطه­ عیسی به رستگاری به معنای بازگشت به صورت خدا و خداگونه شدن نایل می­ شود (همتی، ۱۳۷۹: ۹۷؛ ویور، ۱۳۸۱: ۱۲۱).
از دیدگاه عهدجدید، خداوند برای نجات انسان گناهکار خود را به صورت عیسی مجسم نمود تا بتواند مستقیماً به هدایت و ارشاد انسانها همت گمارد (اول یوحنا۹: ۴؛ رومیان۸: ۵ ؛ اول قرنتیان ۷: ۵). خداوند با عمل پرفیض خود، از مردم می­خواهد نجاتی را که در مسیح است با ایمان قبول کنند (خاچیکی، ۱۹۸۲: ۹۳)، سپس با قبول دعوت الهی، روح القدس در قلب انسان حیات نویی را می­دمد (قرنتیان۱۵: ۵۱) و تجدید حیات رخ می­دهد (هورن، ۱۳۶۱: ۸۲)؛ یعنی نفس بعد از آن، به جای تمایل به شرارت و بدی، به قداست متمایل گشته، حیات الهی در او متبلور می گردد (الامیرکانی، ۱۸۸۸، ج۲: ۳۳۰)، و عادل شمرده می­ شود (تیسین، بی تا: ۲۶۱). درنتیجه، شخص عضو جدیدی از اعضای خانواده خدا و فرزند او می­گردد (خاچیکی، ۱۹۸۲: ۹۷؛ فرلای، ۱۳۶۱: ۸۲).
بنابراین، عبارت­های فوق بیانگر این مطلب است که: انسان بدین دلیل که از ابتدا در بند گناه است، نمی­تواند نقشی در نجات خود داشته باشد و پذیرش ولایت مسیح، می ­تواند همان نجاتی را که خدا به مردم وعده داده است، به ارمغان آورد و شخص تنها با ایمان به مسیح قادر خواهد بود که به رهایی و نجات برسد.
بنابراین، عهدجدید، عیسی را خدایی می­داند که تجسد یافته است، گرچه بعد انسانی هم برای او قائل می­ شود. و با قبول ولایت او، شخص دیگر نیازی به انجام اعمال نیکو و اخلاقی ندارد، زیرا صرف ایمان به مسیح او را به نجات و رهایی می­رساند.
۳-۳-۳-۴- اختیار
آنچه عموم متفکران برآن اتفاق نظر دارند، این است که هرگونه سیراخلاقی و عرفانی انسان برای وصول به کمال و نجات، منوط به پذیرش اختیار در وجود اوست. اگر فعلی اختیاری نباشد، متعلّق حسن و قبح اخلاقی و یا رضا و عدم رضای الهی، خواست و عدم خواست انسان واقع نمی­گردد؛ این است که در علم اخلاق و عرفان، اصل مختاربودن انسان، به منزله­ی یک اصل، از فلسفه گرفته شده است. حصول هر کمالی در دایره وجود برای انسان امکان­ پذیر است، فقط باید خود او بخواهد و بذر کمالات در درون خود اوست (نبیان، ۱۳۸۸: ۲۰۲).
همانطوریکه در قسمت­ های قبلی ذکر گردید، دیدگاه عهدجدید درباره گناه ذاتی و فدیه مسیح و تأکید بر نقش لطف خدا به نوعی اختیار انسان را زیر سؤال می­برد و موجب کم­رنگ شدن اختیار بشر در انجام اعمالش می­ شود و در نتیجه مسیحیت را به سمت جبرگرایی سوق می­دهد. براساس آموزه گناه اولیه انسان­ها به علت ذات فاسدشان، نمی ­توانند اقدامی برای نجات خویش انجام دهند و این مسئله آدمی را نسبت به توانایی­هایش بدبین می­سازد و مانع رشد او می­ شود و هرزگی و بی­بندوباری را ترویج می­ کند و زمینه را برای نوعی ستیزه­گری و بی ­تفاوتی اخلاقی فراهم می­سازد و بدین سان اهمیت اخلاق و اعمال صالح را به عنوان نتیجه ضروری ایمان مورد غفلت قرار می­دهد. در صورتی که، حضرت مسیح، مهم­ترین تقصیرات فریسیان را در این نکته می­داند که اوامر اولیه­ اخلاق را فراموش کرده و تشریفات ظاهری و رسمی را جانشین اعمال خلاف و مکارم مولد نفسانی قرار داده­اند (­ناس، ۱۳۷۷: ۵۹۷-۵۹۸). سؤالی که در اینجا خودنمایی می­ کند این است که: با توجه به آموزه­های فوق، انسان تا چه اندازه در انتخاب سرنوشت خود، انجام اعمال صالح، دوری از گناه و خلاصه کسب هر گونه نیک و بد و حتی در زندگی روزمره آزاد است؟اگر انسان احساس کند ذاتاً گنهکار است و یا مجبور به انجام نیک و بد می­باشد، چه انگیزه­ای برای کنترل خود در ابتلا به گناهان دارد؛ قصد خداوند از وضع قوانین فردی و اجتماعی و قرار دادن مجازات برای عمل نکردن به آن چه بوده است؟
عیسی در یوحنا ۸: ۳۴ و پولس در رومیان ۶: ۱۴-۱۸ می‌گویند که بی­ایمانان برده­ی گناه هستند. بی ایمانان، بدون کمک خدا، نمی‌توانند امور الهی را بفهمند (اول قرنتیان ۲: ۱۴). آنان نمی‌توانند با قدرت خودشان عدالت را انتخاب کنند. هیچکس نمی‌تواند نزد عیسی بیاید مگر اینکه پدر او را جذب کند (یوحنا ۶: ۴۴)، و هیچکس نمی‌تواند پدر را بشناسد مگر اینکه پسر او را مکشوف سازد (متی ۱۲: ۲۷-۲۸). پولس همچنین می‌گوید که ایمانداران به غلامان عدالت تبدیل می‌شوند. این نجات نتیجه اعمال انسانی نیست، بلکه عطای مجانی خدا است (رومیان ۶: ۲۳؛ افسسیان ۲: ۸-۹). عیسی فرمود که شاگردان او را برنگزیدند، بلکه او آنان را برگزید تا رفته و میوه بیاورند (یوحنا ۱۵: ۱۶). پولس رسول می‌گوید که خدا ما را پیش از بنیاد عالم برگزید (افسسیان ۱: ۴)، و نیز می‌گوید که خدا ما را از قبل تعیین نمود تا او را پسر خوانده شویم (افسسیان ۱: ۵، ۱۱). انتخاب ما مطابق پیش دانی خدا است (رومیان ۸: ۲۹-۳۰؛ اول پطرس ۱: ۲). در رومیان ۹: ۱۶، پولس تاکید می‌کند که انتخاب خدا بر تلاش یا خواست انسان متکی نیست، بلکه مبتنی بر رحمت او است.
مفسران و متکلمان مختلف مسیحی پاسخهای متفاوتی درباره جبر و اختیار و نقش انسان در نجات خویش، عنوان نموده ­اند که در این بخش، قسمتی از مهم­ترین این پاسخ­ها آورده خواهد شد.
به عقیده آگوستین، افراد بشر از لحظه تولد آلوده به گناه­اند، چون میراث انسان گناه­آلود است و تمایل شدیدی به گناه دارد و اگر لطف و فیض الهی کمک نکند، انسان نمی­تواند بر گناه غلبه نماید و همه نیازمند بازخریدند (هوردرن، ۱۳۶۸: ۲۲؛ مک­گراث، ۱۳۹۲، ج۲: ۶۸۲)، و در رسیدن به رستگاری از اختیار لازم برخوردار نیستند. بشر به رغم آزادی و اراده، در بند اراده­ای است که گناه آن را به فساد و آلودگی کشیده و او را متمایل به بشر و گریزان از خدا کرده است. تنها اراده خداست که می ­تواند این تمایل به گناه را خنثی کند (همان: ۶۳). وی بر این باور بود که برای داشتن یک زندگی روحانی، انسان­ها به فیض خدا در درونشان نیاز دارند، اما در عین حال بر این باور بود که شخص بی­ایمان می ­تواند توسط اراده­ی آزاد خود و بدون دریافت هیچ نوع کمکی، نخستین قدم را بردارد و به سوی خدا بازگردد. اما پس از مدتی، وی معتقد شد که حتی ایمان نیز عطایی از خدا است (لین، ۱۳۸۰: ۸۷). به عبارت دیگر، او آزادانه یا با اراده خود گناه می­ کند، بدین معنی که او دارای مسؤلیت و آزادی است که آنچه را می­خواهد اراده کند، اما او آزاد نیست تا آنچه را باید بخواهد اراده کند (همان: ۸۸). و از سوی دیگر خدا موهبت فیض خود را تنها به بعضی نه همه، می­دهد و کسانی را که باید نجات یابند از پیش برگزیده است (مک­گراث، ۱۳۸۵، ۲۶). در این قسمت از سخنان آگوستین تناقض به وضوح مشاهده می­ شود: از طرفی انسان را دارای اراده آزاد و مسئول اعمال خود می­داندواز طرفی او را سقوط یافته در وضعیت غم­انگیزی می­انگارد که به شکل اجتناب ناپذیری گناه می­ کند.
چنین تناقضاتی در عقاید آگوستین که بر گرفته از عقاید پولس است موجب شده که در بین خود مسیحیان نیز مخالفانی داشته باشد. از جمله مخالفان مشهور آگوستین، پلاگیوس است. وی به شدّت بر ضرورت مسئولیت اخلاقی بشر و بهبود دائمی شخص در پرتو شریعت عهدعتیق و الگوی مسیح تأکید می­کرد (مک­گراث، ۱۳۹۲، ج۱: ۶۹). زیرا وی معتقد بود که افراد بشر می­توانند در مسیر رستگاری خود، ابتکار عمل را به دست گیرند (همان). وی تأکید می­نمود که انسان در تمام لحظات حیاتش آزادی کامل دارد که بین نیکی یا بدی انتخاب نماید و معتقد بود سقوط آدم فقط در خودش تأثیر داشت نه در دیگران (هوردرن، ۱۳۶۸: ۲۱). وی منابع نجات را در درون بشر می­داند و معتقد است: در واقع هر یک از افراد بشر قابلیت آن را دارد که خود را رستگار سازد. چنین نیست که آنان در دام گناه قرار گرفته باشند. بلکه می­توانند هر چیزی را که برای رستگاری خود لازم است انجام دهند. رستگاری چیزی است که به واسطه اعمال نیک به دست می ­آید و خداوند ناگزیر است که بشر را به خاطر این دستاورد اخلاقی پاداش دهد. پلاگیوس اندیشه فیض را به حاشیه راند و آن را عبارت از خواسته­ های خداوند از بشر برای نیل به رستگاری دانست- جان کلام پلاگیوس را می­توان در این خلاصه کرد: «رستگاری به سبب شایستگی» در حالیکه آگوستین به «رستگاری به سبب فیض» می­اندیشید (همان: ۶۵).
توماس آکوئیناس بر این باور است که: در شریعت قدیم دو نوع ناپاکی وجود دارد؛ ناپاکی جسمی که با آیین­های شریعت قدیم پاک می­ شود، ولی این شریعت­ها قدرت پاک کردن ناپاکی مربوط به روح را ندارند و تنها کفاره­ی این گناهان به واسطه­ مسیح صورت می­گیرد (مفتاح، ۱۳۸۵: ۶۲-۶۳). وی با تقسیم عدالت به دو نوع اکتسابی و موهوبی معتقد است که: عدالت اکتسابی به وسیله­ اعمال حاصل می­ شود، اما عدالت موهوبی ناشی از لطف خداست. بنابراین، وی علیرغم اینکه منکر توانایی انسان نیست، اما نجات واقعی را ناشی از لطف خدا می­داند و معتقد است انسان نمی­تواند با رعایت دستورات اخلاقی عهدعتیق عادل شود و خودش عامل رستگاری­اش را فراهم آورد (همان). بنابراین، آکوئیناس از یک طرف اراده انسان را برای رسیدن به نجات ضعیف نمی­داند و احکام اخلاقی را برای حصول نجات ضروری می­داند ولی از طرف دیگر، اعطای لطف الهی را عامل اصلی نجات می­داند و عمل به دستورات اخلاقی عهدعتیق را موجب نجات نمی­داند.
لوتر معتقد بود که ما به لحاظ درونی گناهکاریم و به لحاظ بیرونی نزد خداوند عادل هستیم؛ در مورد انسانیت درونی، تأکید دارد که ما تنها توسط ایمان عادل شمرده می­شویم نه اعمال نیکو. ایمان بر وعده­های الهی تکیه می­ کند، ما را با مسیح متحد می­گرداند و باعث تحقق شریعت در ما می­گردد، یعنی نتیجه­ عادل شدن انسانیت درونی اعمال نیکوی انسانیت برونی است (لین، ۱۳۸۰: ۲۵۷). بنابراین، کارهای نیک، برای کسب تأییدالهی و پذیرفته شدن از سوی او نیست، بلکه ما بدین دلیل اعمال نیکو انجام می­دهیم که خدا ما را پذیرفته است (همان: ۲۶۲). به عقیده پروتستان­ها، نقش اعمال صالح فزونی نعمت­ها و مقامات و برخوداری از توشه­ی بیشتر در جهان آخرت است نه رهایی از جهنم و عذاب (زیبایی­نژاد، ۱۳۸۲: ۳۹۷و۴۱۴).
نظریه ­لوتر در ارتباط با ارتکاب گناه مانند نظریه ­جبرگراهاست. آنها معتقدند همه افعال انسان حتی گناهان، به خواست خدا انجام می­گیرد با این تفاوت که در در دیدگاه لوتر خیال انسان از این جهت نیز آسوده می­ شود که روح گنهکاری که به مسیح ایمان آورده با روح مسیح متحد است و طبعاً مجازاتی هم برای او نیست. اینها تعالیمی است که می ­تواند توجیه­گر شیوع ظلم و فساد در جهان، و دور ماندن انسان از هدف اعلای خلقت یعنی آزادی و اختیار باشد. آرمینوس به دلیل زیر سؤال بردن «از پیش برگزیدگی»مورد اتهاماتی قرار گرفت و سپس از آن اتهامات مبرا اعلام شد (مک­گراث، ۱۳۹۲، ج۱: ۳۰۰-۳۰۳).
مسئله­ای که در اینجا جلب توجه می­ کند، این است که در دیدگاه فوق، موعظه­های اخلاقی و قوانین کتاب مقدس برای چه کسانی است؟رستگاران که یا نیازی به پیروی از شریعت ندارند و یا خود توسط فیض خداوند به اعمال نیک هدایت شده و قادر به انجام آن می­گردند­. دیگران هم که ناخودآگاه به دوزخ رهسپار می­شوند؟! اما این آموزه مورد پذیرش همه مسیحیان نبوده است، در میان خود مسیحیان، برخی دیدگاه لوتر را ضدّشریعت و مخالف اخلاقیات دانسته ­اند؛ زیرا اینان معتقدندکتاب مقدس تعیین کننده­ رفتار صحیح و اخلاقی مسیحیان تلقی می­ شود نه بازگوکننده­ی وعده­های الهی (مک­گراث، ۱۳۹۲، ج۱: ۱۱۸-۱۱۹).
در چنین گزارشهایی می­توان به عمق تحریف­هایی که در عهدجدید و آیین مسیحیت در ارتباط با حضرت مسیح و بروز عقایدی چون گناه ذاتی، فدیه مسیح و ایمان­گرایی، پی برد. عدم احساس مسؤلیت اخلاقی را می­توان از نتایج گرایش به چنین تفکراتی دانست. چگونه انسانهایی که از پیش مقرر شده که رستگار شوند می­توانند مقید به انجام اعمال اخلاقی باشند؟آیا مجازات افرادی که عمل غیراخلاقی مرتکب شده ­اند، عادلانه است؟و آیا پشتوانه­ای برای اعمال اخلاقی وجود دارد؟هرچند شریعت­محورها، محدوده بیشتری برای اعمال اخلاقی با اختیار خود قائل­اند، اما باوجود آموزه گناه ذاتی ونقش فدیه مسیح در رستگاری، نتوانسته­اند به این سوال بشر پاسخ کاملی دهند که: چگونه انسان می ­تواند بر گناه غلبه یابد و با تلاش خود به مدارج عالی اخلاقی برسد؟
زمانی که یک عقیده از وحی الهی نشأت گرفته باشد در طول تاریخ با عقل و فطرت پاک انسان سازگار است. ولی عقایدی که ساخته و پرداخته تفکرات بشرند و با اصول و مبانی وحی الهی که همان حقیقت است، متناقض باشند، گرچه عده­ای موقتاً آن را بپذیرند، مسلما قابل پذیرش برای بسیاری از انسانها نیست. چه بسا گروهی به سبب وجود افکار ناصحیح در یک کیش و آیین، افکار صحیح آن را هم با همان دید بنگرند و به طور کلی منکر حقایق شوند؛ چنانچه می­توان از عوامل گرایش به «تجربه دینی» را، دیدگاه های افراطی در باب ایمان گرایی و موضوعاتی مانند فیض، فدیه و ازپیش­برگزیدگی دانست. جایگزین کردن تجربه دینی بر ایمان و بر الهام گرفتن از وحی الهی، از عوارض آن افکار ناصحیح است. این در حالی است که ارزش ایمان و عمل به شریعت نزد بعضی از الهی­دانان و متدینین آنان همچنین محفوظ است. به هر حال، تحریفها و بدعتهایی که در مسیحیت رخ داده و بخشی از آن، در این مقاله با استناد به منابع معروف آنان، ذکر شد باعث شده که اندیشمندان مسیحی نتوانند در تبیین مسائلی مانند جایگاه اعمال نیک اخلاقی در حوزه رستگاری و نجات پاسخ صحیحی ارائه دهند.
۳-۳-۳-۵- معاد
در عهد جدید، مهم ترین سمبل معاد و رستاخیز در وجود خود حضرت عیسی مسیح (ع) جلوه گر می­ شود. به روایت مسیحیان، پس از شام آخر، عیسی مسیح دستگیر و محاکمه و محکوم به مرگ شد. جسم عیسی به صلیب کشیده شد و پس از تحمل رنج فراوان، جان سپرد، سپس جسم و بدن عیسی در قبر قرارمی گیرد و پس از سه روز، چنانچه خود قبلا پیش گویی کرده بود، آن جسم دوباره زنده می شود و مسیح از قبر و مدفن دنیایی قیام می کند و حیات مجدد او شروع می شود (لوقا ۲۳: ۵-۵۵؛ متی، فصل۲۶-۲۸؛ یوحنا، فصل۱۷-۲۰). این رخداد مهم و تردید ناپذیر نزد مسیحیان، نمونه ی روشنی از رستاخیزکل و حیات بازپسین است که در حضور یاران عیسای مسیح رخ می دهد و به روایت آن ها، برای جهان مسیحیت به یادگار می ماند. هرچند در انجیل های چهارگانه بیان روشنی در خصوص وضعیت مردگان در فاصله ی میان مرگ و برپایی رستاخیز عمومی دیده نمی شود، در پاره ای از عبارات، به نمونه هایی برمی خوریم که به گونه ای از زندگی پس از مرگ تا قبل از برپایی قیامت خبر می دهد: (متی ۲۲: ۲۳-۳۲؛ لوقا ۲۰: ۳۷-۳۸).
دومین شاهدی که می توان از آن برای تأیید اعتقاد به برزخ استفاده کرد رسم و آیینی است که در میان مسیحیان کاتولیک وجود دارد. کاتولیک ها معتقدند که ارواح پاکان با مرگ به بهشت وارد می شوند و در محضر خداوند حاضرند، اما ارواح گناه کاران به جهنم داخل نمی شوند، بلکه در محلی نزدیک جهنم توقف خواهند کرد . این مکان را پیشخوان جهنم (برزخ) نامیده اند. در آیین کاتولیک، روزی به نام روز ارواح وجود دارد که با به صدا درآمدن زنگ های کلیسا، ارواح با دعای بستگانشا ن از این پیشخوان آزاد می شوند (آشتیانی، ۱۳۶۸: ۳۵۴). با توجه به متن انجیل لوقا و متی، حیات برزخی عمومیت دارد و با توجه به متن دوم، حضور در عالم برزخ مختص گناه کاران است، اما در مجموع، می توان باور به برزخ و حیات واسط میان دنیا و آخرت را مقبول مسیحیان شمرد (رحیم­پور، ۱۳۹۱: ۱۴۲).
اعتقاد به برزخ در نزد کاتولیک­ها پذیرفته و اما در نزد ارتدوکس­ها و پروتستان­ها پذیرفته شده نیست (زیبایی­نژاد، ۱۳۸۲: ۲۵۰). در اعتقاد کاتولیک­ها، شخص گنهکار در صورتی که بدون توبه از دنیا برود در برزخ عذاب خواهد شد اما پروتستان­ها براین باورند که ایمان­دار در مورد گناهان خود دادرسی نخواهد شد زیرا برای گناهان خود در شخص مسیح (ع) و در صلیب او دادرسی شده است (تیسن، بی­تا: ۳۳۷؛ زیبایی نژاد، ۱۳۸۲: ۴۱۴).
در مسیحیت، اعتقاد به برپا شدن رستاخیز کل و زنده شدن دوباره ی مردگان و حیات مجدد آن ها امری قطعی است و قیامت، که از آن با نام روز داوری یاد می شود، صحنه ی رسیدگی به اعمال است . اما نزد مسیحیان، برخلاف یهودیت، آخر الزمان (یعنی زمان ظهورمسیحای موعود) و آخرت بر هم انطباق دارند. مطابق این آیین، عیسی در آخرالزمان رجعت می کند و با رجعت او، واقعه­ی عظیم قیامت شروع می شود (همان: ۱۴۳). هنگامی که جسم آدمی با مرگ نابود می شود، روح باقی می ماند و زمانی که عالم به پایان نهایی خود می رسد، یعنی به هنگام رستاخیز کل، ارواح تمام انسان ها با بدن های آن ها متحد می شود و آن ها دوباره با ویژگی های خاص خود زنده می­شوند (همان). مطابق عهد جدید، پیش از رستاخیز کل، مسیح رجعت خواهد کرد و رجعت او با رستاخیز مردگان و پایان دنیا همراه خواهد بود . برای این رجعت و رستاخیز، وقت و روز معینی ذکر نشده و هیچ کس حتی خود مسیح، از زمان آن آگاه نیست. این امر فقط بر خدا معلوم است و به خواست و اراده ی او بستگی دارد (متی ۲۴: ۳۶).
عناصر اصلی و چهارچوب کلی رستاخیز کل در عهد جدید را چنین برشمرده­اند: الف) نفح صور و دمیدن در شیپور از مقدمات رستاخیز است. مطابق عهد جدید، دوبار در صور دمیده می شود. یکی هنگام رجعت مسیح و دیگری هنگام زنده شدن دوباره ی انسان ها با بدنی فناناپذیر. ب) زنده کردن مردگان در برخی مواضع به خداوند نسبت داده شده است و در برخی مواقع به فرزند خدا حضرت عیسی (ع) و گاه روح القدس. ج) داوری در اعمال و حسابرسی اساس رستاخیز را تشکیل می دهد. د) ثواب و عقاب اخروی جاودانه و ابدی است. ه) در عهد جدید، عیسی مسیح با عنوان شفاعت کننده معرفی شده است. و) رستاخیز و حشر امری عمومی است. ز) بهشت و جهنم ؛ باور غالب در مسیحیت این است که پس از رجعت عیسی (ع) و بپا شدن رستاخیز در روی زمین، داوری نهایی انجام می شود و مردم برحسب اعمالشان به جهنم یا بهشت، خواهند رفت (رحیم­پور، ۱۳۹۱: ۱۴۴-۱۴۷).

• • نتایج:

تحلیل رابطه اصولی اعتقادی (ایمان- شریعت- ولایت- اختیار- معاد) و مبانی اخلاقی در قرآن و عهدین دربردارنده­ی نقاط قوت و ضعف ذیل است:

• • ایمان مهمترین مبنای اخلاقی در کتاب مقدس و قرآن است که تمامی رابطه­ انسان با خداوند سرانجام بر روی آن استوار می­ شود. هر سه کتاب آسمانی بر این نکته اتفاق نظر دارند که، اخلاق بدون ایمان اساس و پایه درستی ندارد. زیربنای همه اصول اخلاقی و منطق همه آنها بلکه سر سلسله همه معنویات، ایمان مذهبی یعنی ایمان و اعتقاد به خداست.

• عهد عتیق و قرآن همسویی های زیادی که در زمینه­ انجام اعمال شریعت دارند، ولی با این حال، یک سلسله تفاوتهایی نیز میان تشریعات آن دو به چشم می خورد که رویکرد کلی هر یک از این دو کتاب را در زمینه تشریع و احکام نشان می دهد. مثلاً: تشریعات قرآن معمولاً کلی و عام است، اما تشریعات تورات، جزئی و موردی است. نمونه زیر بیانگر این واقعیت است «گاو را با حمار هم جفت کرده شیاره مکن. پارچه مختلط از پشم و کتان بافته مپوش. از برای خود بر چهارگوشه جامه ای که خود را به آن می پوشی بندها بدوز. » (تثنیه۲۲: ۱۰-۱۲). این ویژگی که در بیشتر تشریعات دوکتاب وجود دارد، باعث می شود که تشریعات قرآنی قابلیت انعطاف و سازگاری با تحولات و تغییرات زمان را بیشتر از تشریعات تورات داشته باشد. تفاوت دیگر اینکه خطاب تشریعی در قرآن نسبت به همه انسانهاست، اما در تورات خطاب مخصوص بنی اسرائیل است: «پس تمامی اوامری که امروز شما را امر می فرمایم نگاه دارید که قوی بوده به زمینی که جهت ارثیتش به آن عبور می نمایید داخل شده به تصرف آورید…» (تثنیه۸: ۱). بخش عبادات در تورات همراه با تشریفات زیاد است همین تشریفات زیاد باعث شده است که تشریعات تورات جنبه ظاهرگرایی پیدا کند و از روح عبادت فاصله گیرد. در این زمینه کافی است به توصیه های مربوط به قربانی کردن و یا خدمت کردن در مقام مقدس و لباسهای خدمت گزاران و… مراجعه شود. در حالی که در قرآن عبادت به ساده ترین شکل تشریع شده است نماز، روزه، حج و… هر کدام به چند دستور کوتاه خلاصه می شود. بر اساس تورات گناه مطلقاً موجب کفاره است و از این رو بحث کفّارات و قربانیها در تورات بسیار گسترده و مبسوط مطرح شده است؛ در حالی که در فرهنگ قرآن برخی از تخلفات موجب کفاره است و برخی دیگر با توبه و بدون کفاره جبران پذیر می باشد.